ကၽြန္ေတာ္သိေသာ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာ

Facebook မွာ ဘာသာေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ပံုေတြရဲ႔ ေအာက္မွာ comment ေပးၾကတဲ့အခါ ဘာသာျခားေတြ(အထူးသျဖင့္ မြတ္စလင္ေတြ)က ဗုဒၶဘာသာကို ဒီလိုေစာ္ကားေျပာဆိုတာေတြ ေတြ႔ရတာမ်ားလို႔ ေရးခ်င္ ေျပာျပခ်င္စိတ္ေပါက္လို႔ ေရးလိုက္တာပါ။

၁။ လူလူခ်င္း ကိုးကြယ္တဲ့ဘာသာ (ရိုင္းတဲ့သူေတြက အိႏၵိယတိုင္းသား ကုလားကို ကိုးကြယ္တဲ့ ဘာသာတဲ့၊ ဒီထက္႐ိုင္းတဲ့သူေတြက မိန္းမ႐ုပ္ေပါက္ေနတဲ့ မိန္းမလ်ာအေျခာက္ကို ကိုးကြယ္တဲ့ဘာသာတဲ့)
၂။ လူလုပ္ထားတဲ့ ႐ုပ္ထုေတြ ႐ုပ္ပံုေတြကိုးကြယ္တဲ့ဘာသာ
၃။ ဘုရားေစတီလို႔ေခၚတဲ့ အုတ္ပံုေတြကို ကိုးကြယ္တဲ့ဘာသာ
၄။ ေတာင္းစားေနတဲ့ ကတံုးေတြကို႐ွိခိုးတဲ့ ဘာသာ
၅။ ဘုန္းႀကီးဝတ္လိုက္တာနဲ႔ ကိုယ့္သားကိုယ္ ျပန္႐ွိခိုးတဲ့ဘာသာ (႐ိုင္းတဲ့သူေတြက အိမ္က ကိုယ္နဲ႔ဆက္ဆံဖက္ မိန္းမ ကိုယ့္ကို အၿမဲျပဳစုေနရတဲ့ မိန္းမ သီလရွင္ဝတ္သြားရင္ေတာင္ ကိုယ္ကျပန္႐ွိခိုးတဲ့ ဘာသာတဲ့)
ဒီလိုစကားေတြကို ဆင္ျခင္တံုတရားနည္းပါးတဲ့သူေတြ အသိပညာဗဟုသုတနည္းပါးသူေတြကို သြားေျပာရင္ေတာ့ ဟုတ္တယ္ေနာ္ ငါတို႔ ဘယ္လိုဘာသာကို သြားကိုးကြယ္မိေနပါလိမ့္ ဆိုၿပီး တစ္ျခားဘာသာ ေျပာင္းသြားခ်င္ေျပာင္းသြားမွာပါ။ အခုက facebook ေပၚက ေခတ္ပညာတတ္လူေတြမ်ားေတာ့ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ ရန္ပြဲက အေတာမသတ္ႏိုင္ေတာ့ဘူးေပါ့။ ဘယ္သူမွ ကိုယ္ကိုးကြယ္တဲ့ ဘာသာကို အဲလိုႏွိမ္ခ်ေျပာရင္ မႀကိဳက္ၾကဘူးေလ။ ကၽြန္ေတာ္သိထားမွတ္ထားသေလာက္ နည္းနည္းေရးပါ့မယ္။

ဗုဒၶ = သစၥာေလးပါး(အမွန္တရား ေလးပါး)ကို သိသြားေသာပုဂၢိဳလ္။ သစၥာေလးပါးကို နားလည္ေအာင္ေျပာရရင္
(၁)ေလာကမွာ ႐ွိတဲ့အရာေတြဟာ ဒုကၡ(ဆင္းရဲျခင္း)ေတြပါလားဟူေသာ အမွန္တရား
(၂)ထိုဒုကၡေတြ ျဖစ္ေပၚလာျခင္းဟာ အေၾကာင္းေတြ ႐ွိလို႔ပါလားဟူေသာ အမွန္တရား
(၃)ထိုဒုကၡေတြ လြတ္ေျမာက္ရာ နိဗၺာန္ဆိုတာ ႐ွိပါလားဟူေသာ အမွန္တရား
(၄)ထိုနိဗၺာန္ကို ေရာက္ဖို႔ရာ ေစာင့္ထိန္းက်င့္ႀကံႀကိဳးစားရမယ့္ လမ္းေတြ႐ွိပါလားဟူေသာ အမွန္တရား ဒီေလးမ်ိဳးပါပဲ။
နိဗၺာန္ဆိုတာကေတာ့ ဘဝေတြ အသစ္တစ္ဖန္ျဖစ္ေပၚလာမႈ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းတာကိုေခၚတဲ့ အမည္ပညတ္တစ္ခုပါပဲ။ ဘဝအသစ္မျဖစ္ေတာ့ မအိုလည္းမအိုရ မနာလည္း မနာရေတာ့ဘူးေပါ့။ ဒီေနရာမွာ သိရမွာက နိဗၺာန္ဆိုတာ အမည္တစ္ခုပါပဲ။ ေပ်ာ္စရာေတြ႐ွိတဲ့ ဘံုဌာနလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ၃၁ ဘံုမွာလည္း နိဗၺာန္ဘံုဆိုတာ မပါပါဘူး။ (ဥပမာ ေျပာရရင္ ဖေယာင္းတုိင္မီးဟာ မီးစာကုန္ ဖေယာင္းလည္းကုန္ၿပီး ဟုတ္ခနဲ ၿငိမ္းသြားသလိုပါပဲ။ ဘယ္ေသာဘယ္ကာလမွ အဲဒီဖေယာင္းတိုင္ေလးကို ျပန္မရေတာ့ပါဘူး။ ဖေယာင္းတိုင္ေလးအတြက္ကေတာ့ ေနပူလို႔ ဖေယာင္းေတြ ေပ်ာ့ၿပဲေကြးေကာက္သံုးမရတဲ့ဒဏ္၊ ကေလးေတြယူေဆာ့လို႔ ထက္ပိုင္းက်ိဳးရတဲ့ဒဏ္၊ အလင္းေရာင္လိုခ်င္လို႔ လူေတြက ထိပ္ကိုမီးနဲ႔ ႐ႈိ႔တဲ့ဒဏ္ေတြ မခံရေတာ့ဘူးေပါ့။ သူထာဝရ ေအးခ်မ္းသြားၿပီေလ။ ဖေယာင္းတိုင္ေလးက ဘဝနဲ႔တူပါတယ္။ ဖေယာင္းနဲ႔ မီစားကုန္လို႔ မီးၿငိမ္းၿပီး ဖေယာင္းတိုင္လည္း ေပ်ာက္သြားတာကေတာ့ ဖေယာင္းတိုင္ေလးရဲ႔ နိဗၺာန္ေပါ့။)

ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ေမြးလိုက္ အိုလာလိုက္ ေသလိုက္ ျပန္ေမြးလာလိုက္ ဒီသံသရာႀကီးထဲမွာ ေယာင္ခ်ာခ်ာနဲ႔ လည္ေနတာၾကာပါၿပီ။ (သံသရာလည္ေနၿပီး ေရွးဘဝ ေနာက္ဘဝ႐ွိတယ္ဆိုတာ အခုအေနာက္တိုင္းက သိပၸံပညာရွင္ေတြေတာင္ ေလ့လာလက္ခံလာတဲ့ လူဝင္စား အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ၾကည့္ရင္ သိႏိုင္ပါတယ္) ဘယ္ကလာလို႔ ဘယ္မွာ ခရီးဆံုးမယ္မသိ တစ္ခ်ိဳ႔သူေတြက ခ်မ္းသာ(ေငြခ်မ္းသာေပမယ့္ စိတ္ဆင္းရဲေနရတာကလည္း အပံုအပင္ပါ) တစ္ခ်ိဳ႔သူေတြက ဆင္းရဲ ဒီလိုနဲ႔ေနလာၾကတာမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၂၆၀၀ ေလာက္ကေတာ့ ယခု အိႏၵိယလို႔ေခၚတဲ့ ေဒသမွာ႐ွိတဲ့ တိုင္းျပည္ေတြထဲက အလွည့္က်မင္းလုပ္ၾကတဲ့ ကပိလဝတ္ျပည္ေလးက သိဒၶတၳေဂါတမ (နာမည္က သိဒၶတၳ မ်ိဳးႏြယ္က ေဂါတမပါ။ David Beckham လိုေပါ့ဗ်ာ ေဘာကန္ဂ်ာဆီမွာေတာ့ Beckham လို႔ေရးၿပီး ရင္းႏွီးသူေတြကေတာ့ David လို႔ေခၚသလိုေပါ့) ဆိုတဲ့ ဘုရင့္သားေတာ္ေလးဟာ လူေတြ အိုၾက နာၾက ေသၾကတာေတြကို ေတြ႔ေတာ့ သူလည္း တစ္ေန႔ဒီလို ေသရမွာပါပဲလားဆိုၿပီး အေတြးေပါက္လို႔ သူ႔ရဲ႔ စည္းစိမ္ မိန္းမ သားငယ္ေလးနဲ႔ အေျခြြအရံေတြကို စြန္႔ၿပီး လူယံုေတာ္အမတ္ေလး တစ္ေယာက္ကိုသာ ေခၚၿပီး မေသေဆး႐ွာဖို႔ တိတ္တိတ္ေလးထြက္သြားပါတယ္။လူယံုအမတ္ေလးကိုလည္း ေတာအရပ္ေရာက္ေတာ့ သူထြက္သြားရျခင္းအေၾကာင္းကို ျပန္ေျပာျပႏိုင္ေအာင္ နန္းေတာ္ကို ျပန္လႊတ္လိုက္ပါတယ္။ အရင္ဆံုး အဲဒီေခတ္က ၿငိမ္းေအးတဲ့သူေတြ အလိုနည္းတဲ့သူေတြ သူေတာ္စင္ႀကီးေတြလို႔ နာမည္ႀကီးေနတဲ့ ရေသ့ႀကီးနွစ္ပါးဆီမွာ တပည့္ခံၿပီး သူလိုခ်င္တဲ့ မေသေဆး(မေသမယ့္နည္းလမ္း) ႐ွိမလားလို႔ ႐ွာေဖြပါေသးတယ္။ ေကာင္းျမတ္တဲ့နည္းလမ္းေတြနဲ႔ စိတ္ေအးခ်မ္းမႈ အေတာ္အတန္ရခဲ့ေပမယ့္ သူလိုခ်င္တဲ့ မေသေဆးေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒါနဲ႔ပဲ ရေသ့ႀကီးေတြဆီက ထြက္ခဲ့ၿပီး တစ္ကိုယ္တည္း ျပင္းထန္တဲ့ အက်င့္ေတြကို ၆ ႏွစ္ၾကာေအာင္ က်င့္ၾကည့္ေပမယ့္လည္း မထူးျခားခဲ့ပါဘူး။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ အဲဒီအက်င့္ေတြကို စြန္႔လႊတ္ၿပီး မျပင္းလြန္း မေပ်ာ့လြန္းတဲ့ အက်င့္ေတြကို က်င့္ၿပီး မေသေဆးကို ႀကိဳးစား႐ွာေဖြလိုက္တဲ့အခါမွာေတာ့ အထက္မွာေျပာခဲ့တဲ့ သစၥာေလးပါးလို႔ေခၚတဲ့ အမွန္တရားကို သိလာၿပီး မေသေဆးမဟုတ္ေပမယ့္ ဒီတစ္ခါေနာက္ဆံုးေသၿပီးရင္ေတာ့ ေနာက္ထပ္တစ္ခါ ဘဝသစ္ထပ္မရေတာ့တဲ့ နည္းလမ္းေတြကို ေတြ႔သြားတာပါပဲ။ ဘဝသစ္ထပ္မရေတာ့ ေသစရာမလိုေတာ့ဘူးေပါ့။ အဲဒီနည္းလမ္းေတြကိုေတာ့ မဂၢင္ ၈ ပါး လို႔ေခၚပါတယ္။ (မဂၢ = လမ္း။ လမ္း ၈ မ်ိဳးလို႔ အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။) သစၥာေလးပါးကို သိလို႔ သူ႔ကို ဗုဒၶလို႔ေခၚပါတယ္။ ဗုဒၶဟာ အဲဒီမွာကတည္းက သူလိုခ်င္တာေတြ႔ေတာ့ ကိစၥျပတ္ေနပါၿပီ။ သူဟာသူ ေအးေအးေန ေနာက္ေသရင္ နိဗၺာန္ေရာက္ ရွင္း႐ွင္းေလးပါပဲ။ သူကိုယ္တိုင္လည္း ဆံုးမပဲ့ျပင္ရမယ့္ သတၱဝါမ်ားလြန္းလို႔ ကုန္ေအာင္ မဆံုးမႏိုင္တာေၾကာင့္ တရားမေဟာေတာ့ဘူးလို႔ ႀကံစည္လိုက္ပါေသးတယ္တဲ့။ ဒါေပမယ့္ သတၱဝါေတြရဲ႔ အက်ိဳးကို ေမွ်ာ္ေတြးမိတာေၾကာင့္သူ႔ဆရာျဖစ္ဖူးတဲ့ ရေသ့ႀကီးနွစ္ပါးကို တရားစေဟာဖို႔ ႀကံပါတယ္။ ကံဆိုးတဲ့ ရေသ့ႀကီးႏွစ္ပါးဟာ ေသလြန္ေနၿပီး ျဗဟၼာဘံုကို ေရာက္ေနတာေၾကာင့္ မေဟာရေတာ့ဘဲ သူ႔ကို ဝတ္ႀကီးဝတ္ငယ္ျပဳစုဖူးတဲ့ ေတာထြက္ရေသ့ငါးပါးကိုပဲ တရားဦးစေဟာပါတယ္။ တရားေဟာအၿပီးမွာေတာ့ အဲဒီရေသ့ ငါးပါးဟာ ဗုဒၶရဲ႔ တပည့္ေတြအျဖစ္ ခံယူၾကပါတယ္။ ဗုဒၶေဟာၾကားတဲ့ တရားေတြကိုေတာ့ ဓမၼလို႔ေခၚပါတယ္။ ဗုဒၶရဲ႔ အဆံုးအမကို အၿမဲနာခံတဲ့ ေနာက္လိုက္တပည့္ေတြကိုေတာ့ သံဃာလို႔ေခၚပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဗုဒၶရဲ႔ အသက္က ၃၅ နွစ္ပါ။ အဲဒီအခ်ိန္ကေနစၿပီး ဗုဒၶဟာ မဇၥ်ိမေဒသလို႔ေခၚတဲ့ ကမၻာ့အလယ္ပိုင္းေဒသေတြကို ၿပဲၿပဲစင္ေအာင္ လွည့္လည္ၿပီး ဒုကၡၿငိမ္းခ်င္သူေတြအတြက္ သံသရာကခ်ဳပ္ေပ်ာက္ေၾကာင္းတရားေတြ၊ ပါရမီနည္းလို႔ အရာရာတိုင္းဟာ ဒုကၡလို႔ မျမင္ႏိုင္ေသးတဲ့သူေတြ အတြက္လည္း သံသရာမွာ သက္ေတာင့္သက္သာလည္ေစႏိုင္ဖို႔ အက်င့္ေကာင္းေတြကို အသက္ ၈၀ သူ႔ဘဝမခ်ဳပ္ၿငိမ္းခင္ထိ ေဟာၾကားခဲ့ပါတယ္။ သူသြားခဲ့တဲ့ေနရာတိုင္း သူေဟာၾကားတဲ့တရားေတြနာရသူတိုင္း သူ႔ကိုေမးခြန္းေတြ ေမးၿပီး စမ္းသပ္တဲ့သူတိုင္းဟာ သူေဟာတာ သူျပန္ေျဖ႐ွင္းတာေတြကို ျငင္းစရာမ႐ွိေအာင္ သေဘာက်ႏွစ္ၿခိဳက္ၾကၿပီး သူ႔တပည့္ေတြခ်ည္း ျဖစ္ကုန္ပါတယ္။ ဘယ္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကိုမွ ၿခိမ္းေျခာက္ၿပီး မကိုးကြယ္ခိုင္းခဲ့ပါဘူး။ သူေျပာတာေတာင္ ေသခ်ာေလ့လာက်င့္ႀကံၾကည့္ၿပီးမွ ယံုပါတဲ့။ အလြန္ၾကည္ညိဳလာသူေတြကေတာ့ ဗုဒၶရဲ႔ ေနာက္လိုက္ သံဃာေတြ အျဖစ္ခံယူလာၿပီး ေလာကီကို မစြန္႔လႊတ္ႏိုင္ေသးသူေတြကေတာ့ လူအတိုင္းပဲ တပည့္ေတြျဖစ္လာပါတယ္။ ဗုဒၶဆံုးမထားတဲ့ စကားေတြ လမ္းညႊန္ထားတဲ့ အက်င့္ေတြ ဗုဒၶတည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ သူ႔တပည့္ သံဃာအသိုက္အဝန္းနဲ႔ လူအသိုက္အဝန္း ေတြကိုေပါင္းၿပီး ဗုဒၶဘာသာလို႔ေခၚပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာကို သက္ဝင္ယံုၾကည္ၿပီး ဗုဒၶဆံုးမခဲ့တဲ့ အက်င့္ေတြကို က်င့္ႀကံၾကသူေတြကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြေပါ့။
အခုေတာ့ ဗုဒၶက ေလာကမွာမ႐ွိေတာ့ပါဘူး။ ဘဝသစ္လည္း ထပ္မျဖစ္ေတာ့ဘဲ ခ်ဳပ္ေပ်ာက္သြားပါၿပီ။ သူက ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို လာလည္းကယ္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို တစ္ေနရာကေနလည္း ေစာင့္ၾကည့္ေနမွာမဟုတ္ပါဘူး။ သူ႔ကိုယံုပဲယံုၿပီး သူေျပာသလို ေကာင္းေအာင္မေနခဲ့လို႔ မဟုတ္တာေတြလုပ္ခဲ့လို႔ ငရဲေရာက္လည္း သူကေတာ့ကယ္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ မကယ္ဘူးဆို သူက႐ွိမွမ႐ွိေတာ့ပဲေလ။ သူလည္းလူထဲကလူ လူေတြအတိုင္းပဲ ေသဆံုးသြားခဲ့ပါၿပီ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔လည္း တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္ေသဆံုးရဦးမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ဗုဒၶညႊန္ျပခဲ့သလို လမ္းဆံုးထိေရာက္ေအာင္ မက်င့္ႀကံႏိုင္ရင္ေတာ့ ဘဝသစ္ေတြ ထပ္ထပ္ျဖစ္ၿပီး အိုနာေသ ဒုကၡေတြ ထပ္ခံစားရဦးမွာပါ။ ဘဝသစ္ေတြထပ္ျဖစ္ရာမွာေတာ့ မိမိတို႔ ျပဳခဲ့တဲ့ ေကာင္းမႈ မေကာင္းမႈေတြအလိုက္ ဘဝသစ္မွာ ခံစား စံစားရမွာပါ။ ဒါ တရားမွ်တပါတယ္။ သဘာဝလည္းက်ပါတယ္။ တစ္စံုတစ္ဦးက ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို စီမံဖန္တီးထားတာ မဟုတ္ပါဘူး။ မိမိကိုယ္တိုင္သာ မိမိၾကမၼာကို ဖန္တီးေနၾကတာပါ။

ပိဋကတ္သံုးပံုဆိုတာက ဗုဒၶလက္ထက္မွာ မ႐ွိခဲ့ေသးပါဘူး။ ဗုဒၶကေရးသားၿပီး ျဖန္႔ေဝခဲ့တဲ့ ဝါဒစာအုပ္ႀကီးလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဗုဒၶပရိနိဗၺာန္ျပဳ(ေသဆံုး)ၿပီးတဲ့အခါမွာ ဗုဒၶရဲ႔ တပည့္ေတြထဲက တတိယေျမာက္ အားအကိုးရဆံုး တပည့္ႀကီးျဖစ္တဲ့ အ႐ွင္မဟာကႆပက သာသနာဖ်က္မယ့္(ဗုဒၶမေဟာခဲ့တာေတြကို ေဟာၾကားခဲ့တာပါဆိုၿပီး လူေတြကို မိမိအက်ိဳး အတြက္ လိမ္လည္ၾကမယ့္) ရဟန္းဆိုး(တပည့္ဆိုး)ေတြရန္က ကာကြယ္ဖို႔ ဗုဒၶရွိစဥ္အခါက ဗုဒၶရဲ႔ တရားေတြကို နားၾကားခဲ့ရတဲ့ ရဟန္းသံဃာေတြကို စုေပါင္းၿပီး ဗုဒၶေဟာၾကားခဲ့တဲ့ တရားေတြကိုသာ တစ္လံုးတစ္ပါဒမွ မလြဲရေအာင္ ေ႐ြးခ်ယ္စီစစ္ကာ သာသနာသန္႔႐ွင္းေရးအတြက္ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ(Analysis)လုပ္ၿပီး ထားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီတံုးကေတာ့ ရဟန္းေတာ္ေတြဟာ နႈတ္ကပဲအလြတ္က်က္မွတ္ရြတ္ဆို ခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ကေန တပည့္သားေျမးေတြကိုလည္း ႏႈတ္တက္ရေအာင္႐ြတ္ဆို က်က္မွတ္ေစၿပီး ထိန္းသိမ္းထားခဲ့ပါတယ္။ အဲလိုႏႈတ္တက္ရတဲ့ ရဟန္းသံဃာေပါင္းက မေရမတြက္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ မ်ားခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ေတြၾကာလာလို႔ ကြဲလြဲခ်က္နည္းနည္းေပၚလာရင္လည္း အားလံုးစုေပါင္းၿပီး အမွန္ကို႐ွာေဖြကာ သာသနာသန္႔ရွင္းေအာင္ ျပန္လည္ေဆာင္႐ြက္ၾကပါတယ္။

အဲလိုေဆာင္႐ြက္ခဲ့တာ ေနာက္ဆံုးျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မင္းတုန္းမင္းႀကီးလက္ထက္က ၅ ႀကိမ္ေျမာက္ ေနာက္ကိုလိုနီ အစိုးရလက္ထက္က ၆ ႀကိမ္ေျမာက္ သန္႔ရွင္းၿပီးပါၿပီ။ အရင္ ၄ ႀကိမ္ကေတာ့ အျခားႏိုင္ငံေတြမွာ လုပ္ခဲ့တာပါ။ မင္းတုန္းမင္းႀကီး လက္ထက္က ႏႈတ္တက္ ေပမူေတြတင္ အားမရလို႔ ေပ်ာက္ပ်က္သြားမွာစိုးလို႔ ေက်ာက္ျပားမွာပါ ေရးထိုးထိန္းသိမ္းခဲ့ပါတယ္။ ဘာသာျခားမ်ားလည္း မႏၲေလးကုသိုလ္ေတာ္ဘုရားကို လမ္းႀကံဳရင္ ဝင္ေရာက္ေလ့လာႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ ပိဋကတ္သံုးပံုကို ေက်ာက္ျပားမွာ ေရးထိုးထားတဲ့ ေက်ာက္ျပားေတြကိုေတြ႔ရမွာပါ။ အခုေတြ႔ရတဲ့ ပံုႏွိပ္စာအုပ္ ပိဋကတ္သံုးပံုကေတာ့ ၆ ႀကိမ္ေျမာက္ သာသနာသန႔္႐ွင္းေရးေရာက္မွ ရိုက္ႏွိပ္ထုတ္ေဝထားတာပါ။ သာသနာသန္႔႐ွင္းျခင္း သမိုင္းေၾကာင္းေလးေတြ ပိုပါလာတာကလြဲလို႔ ဗုဒၶေဟာခဲ့တဲ့ တရားေတြကေတာ့ တစ္လံုးတစ္ပါဒမွ မလြဲခဲ့ပါဘူး။ ဗုဒၶဘာသာ ဂိုဏ္းကြဲေတြ အမ်ားႀကီး႐ွိခဲ့ပါတယ္။ ဗုဒၶေဟာၾကားခဲ့တဲ့ တရားေတာ္ေတြကို ျဖဳတ္ခ်င္တာျဖဳတ္ ျဖည့္ခ်င္တာျဖည့္ၿပီး မိမိသေဘာက်လုပ္ခဲ့တဲ့ ရဟန္းဆိုးေတြရဲ႔ ဂိုဏ္းေတြပါပဲ။ အခု အင္အားအႀကီးဆံုးကေတာ့ မဟာယနဗုဒၶဘာသာပါပဲ။ တ႐ုတ္၊ ဂ်ပန္၊ ကိုရီယား တို႔က ဗုဒၶဘာသာက မဟာယနပါ။ ဗုဒၶေဟာၾကားတဲ့ အတိုင္း ပိဋကတ္သံုးပံု အကူအညီနဲ႔ တစ္သေဝမတိမ္းလိုက္နာတဲ့ ဗုဒၶဘာသာကေတာ့ ယခုျမန္မာႏိုင္ငံက ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာပါပဲ။ ေထရဝါဒထဲမွာေတာင္ မိ႐ိုးဖလာသာဗုဒၶဘာသာျဖစ္ခဲ့ၿပီး ဘာသာေရးအားနည္းလို႔ တရားအေၾကာင္း ဘာမွမသိတဲ့ ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြက ဒုနဲ႔ေဒးပါပဲ။

၁။ “ လူလူခ်င္း ကိုးကြယ္ရျခင္း "
ဟုတ္ပါတယ္။ ဗုဒၶကလူပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ သူကကၽြန္ေတာ္တို႔ ေက်းဇူး႐ွင္ဆရာပါ။ ဒုကၡ ၿငိမ္းရာကို ညႊန္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဒုကၡကို အၿပီးၿငိမ္းေအာင္ မက်င့္ႀကံႏိုင္ေသးရင္ေတာင္ ဒုကၡသက္သာေစမယ့္ နည္းလမ္းေတြကို ေပးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါကႏိႈင္းမရေအာင္ ေက်းဇူးႀကီးပါတယ္။ အခုေလာကမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို ပညာသင္ေပးတဲ့ ဆရာေတြကိုေတာင္ ေက်းဇူး႐ွိလို႔ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ရပါတယ္။ သူတို႔က ဒီဘဝအတြက္ပဲ သံုးလို႔ရမယ့္ ပညာေတြသင္ေပးခဲ့တာပါ။ ဗုဒၶကေတာ့ သံသရာမွာ အက်ိဳးမ်ားမယ့္ အသိလိမၼာေတြကို သင္ေပးခဲ့တာပါ။ သူ႔ရဲ႔တရားေတြက တကယ္လိုက္နာရင္ လက္ေတြ႔မွာတင္ တကယ္ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ အရသာခံစားရပါတယ္။ တစ္ကမၻာလံုး ဗုဒၶဘာသာအဆံုးအမ အတိုင္းသာက်င့္ႀကံၾကရင္ စစ္ပြဲေတြ သတ္ျဖတ္မႈေတြဆိုတာ႐ွိေတာ့မွာမဟုတ္ဘဲ ကမၻာႀကီး ထာ၀ရၿငိမ္းခ်မ္းပါလိမ့္မယ္။ တရားေတာ္ေတြ ဝါဒအယူအဆေတြကလည္း အခုတိုးတက္ေနတဲ့ သိပၸံပညာက လက္ခံႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္းေတြပါပဲ။ ဘာသာျခားမ်ား ေလ့လာၾကည့္ၾကပါ။ ယုတၱိ႐ွိတာေတြ႔ရမွာပါ။ စိတ္ေတြလည္း ၿငိမ္းေအးလာပါလိမ့္မယ္။ Albert Eainstein ကလည္းေျပာခဲ့ပါတယ္။ သိပၸံပညာသာကမၻာမွာ တိုးတက္လာရင္ တစ္ကမၻာလံုးက ကိုးကြယ္မွာ ဗုဒၶဘာသာပါပဲတဲ
အဲဒီလို ယဥ္ေက်းေအာင္ဆံုးမေပးခဲ့လို႔ လူျဖစ္တဲ့ ဗုဒၶကို ကိုးကြယ္ပါတယ္။ တကယ္႐ွိမွန္းမသိ မ႐ွိမွန္းမသိ ရွိတယ္ဆိုတာလည္း သက္ေသအေထာက္အထား မျပႏိုင္တဲ့၊ လူေတြကို ဒုကၡခံရေအာင္ ဖန္ဆင္းေနတဲ့ ဖန္ဆင္းရွင္ဆိုတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ကို ကိုးကြယ္ေနတာထက္ေတာ့ ပိုအဓိပၸာယ္႐ွိမွာပါ။
ဟုတ္ပါတယ္ သူက အိႏၵိယတိုင္းသား ကုလားပါ။ အဲဒီလို ေျပာခ်င္လည္း ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီအခ်ိန္ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၂၆၀၀ ေလာက္က အိႏၵိယႏိုင္ငံဆိုတာလည္း မ႐ွိေသးပါဘူး။ ျမန္မာ၊ ထိုင္း၊ တရုတ္၊ စတဲ့ အခုေခၚေနၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေတြရယ္လို႔ တစ္ခုမွ မရွိေသးပါဘူး။ တိုင္းငယ္ျပည္ငယ္ေလးေတြ ကိုယ့္မင္းနဲ႔ကိုယ္ တည္ေထာင္ေနထိုင္ၾကတာပါ။ ဗုဒၶပြင့္ေတာ္မူခဲ့တဲ့ အနီးတဝိုက္မွာလည္း ကပိလဝတ္၊ ေဒဝဒဟ၊ ေကာသလ၊ ရာဇၿဂိဳဟ္ ဘဒၵိယ၊ လိစၦဝီ၊ ေဝသာလီ စတဲ့ ျပည္ငယ္ကေလးေတြ ပဲ႐ွိပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ျဖစ္လာမယ့္ေနရာမွာလည္း ကၽြန္ေတာ္မွတ္သားမိသေလာက္ ဥကၠလာပျပည္ (ရန္ကုန္)၊ သုဝဏၰဘူမိျပည္ (သထံု) စတဲ့ျပည္ငယ္ေလးေတြပဲ႐ွိပါတယ္။ ဗုဒၶပြင့္ေတာ္မူၿပီးလို႔ ႏွစ္ေပါင္း ၈၀၀ ေလာက္ၾကာမွ အရိမဒၵနပူရျပည္ (ပုဂံျပည္) ရဲ႔ဘုရင္ အႏု႐ုဒၶါ (အေနာ္ရထာ)က ပထမျမန္မာႏိုင္ငံကို စတင္တည္ေထာင္ပါတယ္။ အဲဒီတံုးက ဗုဒၶဘာသာဟာ ျမန္မာျပည္ကို မေရာက္႐ွိေသးဘဲ သုဝဏၰဘူမိျပည္ (သထံုျပည္)မွာသာ အေသာကမင္းႀကီးရဲ႔ ၉ တိုင္း ၉ ဌာန သာသနာျပဳရဟန္း ေတြရဲ႔ေကာင္းမႈေၾကာင့္ ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာ ႐ွိေနပါတယ္။ အေနာ္ရထာကလည္း အဲဒီတံုးက အရည္းႀကီးေတြကို ႐ြံ႐ွာစပ္ဆုတ္ေနတဲ့ ဘာသာမဲ့ တစ္ဦးပါပဲ။ ႐ွင္အရဟံေၾကာင့္ အေနာ္ရထာ ဗုဒၶဘာသာကို သက္ဝင္ယံုၾကည္လာၿပီး သူတည္ေထာင္ထားတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အုတ္ျမစ္ခ် ျပန္႔ပြားေစခဲ့တာပါ။ အဲဒါေၾကာင့္ ျမန္မာနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ ခဲြျခားမရႏိုင္ပါဘူး။ ကုလားဆိုတဲ့ စကားကလည္း ျမန္မာလူမ်ိဳးက ကိုယ့္လူမ်ိဳးမဟုတ္ရင္ အကုန္ကုလားေခၚတာပါပဲ။ အဂၤလိပ္ေတြကို ကုလားျဖဴလို႔ေခၚခဲ့တာကိုၾကည့္ပါ။ အဲဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶ႐ွိတံုးက ကုလားဆိုတဲ့ ေဝါဟာရမ႐ွိေသးသလို ျမန္မာဆိုတာကလည္း မ႐ွိေသး အိႏၵိယႏိုင္ငံဆိုတာလည္း မရွိေသးပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံစတည္ကတည္းက ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြဟာ ဗုဒၶ အဆံုးအမနဲ႔သာ ေနခဲ့တာမို႔ ကုလားေတြကိုကိုးကြယ္တာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အခုအေခၚအေဝၚေတြအရ ကုလားကို ကိုးကြယ္တယ္လို႔ေျပာလည္း နာစရာေတာ့မ႐ွိပါဘူး။
ေနာက္တစ္ခုက ဗုဒၶရဲ႔ ပံုေတာ္ေတြ ကမိန္းမဆန္ေနတယ္လို႔ ေျပာၾကတာပါ။ ဒါကလည္း သဒၶါ(ၾကည္ညိဳမႈ) လြန္ကဲလို႔ ေခ်ာေအာင္လွေအာင္ ေရးဆြဲရင္း လြန္သြားလို႔ ျုဖစ္ရတာပါ။ အဲဒီလိုပါပဲ ရခိုင္က ႐ုပ္တုေတြက ရခိုင္ရုပ္ေပါက္ပါတယ္။ ႐ွမ္းျပည္က ရုပ္တုေတြကလည္း ရွမ္း႐ုပ္ေပါက္ပါတယ္။ တရုတ္က ႐ုပ္တုေတြကလည္း တရုတ္ရုပ္ေပါက္ပါတယ္။ ရုပ္တုထုသူေတြက သူတို႔ စိတ္ကူးထဲမွာ ေခ်ာမယ့္လွမယ့္ရုပ္ကို ထုလုပ္ၾကတာမို႔လို႔ပါ။ ဗုဒၶဟာ ငယ္စဥ္ကတည္းက ဘုရင့္သားဆိုေတာ့ ေကာင္းေကာင္းေန ေကာင္းေကာင္းစား ေကာင္းေကာင္းဝတ္ ေနခဲ့ရေတာ့ သူ႔ေခတ္သူ႔အခါမွာ လူေခ်ာလူလွ လူရည္သန္႔တစ္ေယာက္ဆိုတာ ျငင္းလို႔မရပါဘူး။ ဗုဒၶ႐ွိစဥ္အခါက ဓာတ္ပံုပညာဆိုတာလည္း မ႐ွိပါဘူး။ ပန္းခ်ီပညာေတာ့႐ွိေပမယ့္ ဘယ္တရားေတာ္ ဘယ္သုတ္မွာမွ ဗုဒၶပန္းခ်ီအဆြဲခံတယ္လို႔ မေတြ႔ဖူးပါဘူး။ တစ္စံုတစ္ဦးက ဆြဲခဲ့မယ္ဆိုရင္ေတာင္ ႏွစ္ ၂၆၀၀ မွာ အေကာင္းပကတိ က်န္ခဲ့ဖို႔က မျဖစ္ႏိုင္ေလာက္ပါဘူး။ ဒီေတာ့ ဗုဒၶဘယ္လိုပံုဆိုတာ ဘယ္လိုသိႏိုင္ေတာ့မလဲ။ ထားလိုက္ပါ။ ဒါေတြက ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ အတြက္ကအေရးမႀကီးပါဘူး။ ဗုဒၶတကယ္ ရွိခဲ့တယ္ဆိုတာက ဗုဒၶဂယာမွာ အထင္အ႐ွားပဲေလ။ အေရးႀကီးတာက ဗုဒၶရဲ႔ ေက်းဇူးေတြကို သတိရၿပီး သူ႔ရဲ႔ အဆံုးအမအတိုင္းေနဖို႔ပဲ မဟုတ္လား။

၂။ “႐ုပ္ပံုေတြ ႐ုပ္တုေတြကို ကိုးကြယ္ျခင္း"
ဒါကလည္း အေပၚမွာ ေျပာခဲ့သလိုေပါ့။ ဗုဒၶကအခု မရွိေတာ့ပါဘူး။ သူ႔အဆံုးအမေတြသာ က်န္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ကို ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြက ၾကည္ညိဳေက်းဇူးတင္ၾကလြန္းေတာ့ သူရဲ႔ ဂုဏ္ေက်းဇူးေတြကို ေအာင့္ေမ့ဆင္ျခင္ၿပီး သူ႔အဆံုးအမေတြကို လိုက္နာဖို႔ႀကိဳးစားၾကပါတယ္။ ဒီအတိုင္း စိတ္ထဲမွာ သတိရေနတာထက္စာရင္ ဗုဒၶလို႔ သတ္မွတ္ဖို႔ ရုပ္တုေတြ ရုပ္ပံုေတြ ျပဳလုပ္ၿပီး ကိုးကြယ္တဲ့အေလ့ေပၚလာတာပါပဲ။ ဗုဒၶက ရုပ္တုျပဳလုပ္ကိုးကြယ္ရမယ္လို႔လည္း မမိန္႔ၾကားခဲ့ပါဘူး။ ကိုယ့္အေဖ အေမေတြ ဆံုးသြားတဲ့အခါ သူတို႔ ဓာတ္ပံုေလးေတြ ျပန္ၾကည့္ၿပီး ေက်းဇူးေတြ သတိရသလိုေပါ့။ ဒီတိုင္းေနရင္ သတိရခ်င္မွ ရမယ္ေလ ဓာတ္ပံုေလးျမင္ေတာ့ သတိရတယ္ မဟုတ္လား။ မိဘဓာတ္ပံုကိုလည္း တကယ္ကိုယ့္မိဘ အစစ္မဟုတ္ေပမယ့္ သက္မဲ့ႀကီး ျဖစ္ေနေပမယ့္ ရိုေသတယ္ မဟုတ္လား။ အိမ္ဦးခန္းမွာ မွန္ေဘာင္သြင္းထားတယ္ မဟုတ္လား။ မိဘဓာတ္ပံု ဒါမွမဟုတ္ အုတ္ဂူကို ရွိခိုး အရိုအေသေပးတယ္မဟုတ္လား။ ဒီသေဘာမ်ိဳးပါပဲ။ ဗုဒၶကိုလည္း မိမိတို႔ရဲ႔ အနႏၲေက်းဇူး႐ွင္မို႔ ရုပ္တုေတြ ရုပ္ပံုေတြကို ရိုေသကိုးကြယ္ၾကတာပါ။ ဒါႀကီးက လာကယ္မယ္ဆိုၿပီး ကိုးကြယ္တာမဟုတ္ပါဘူး။ တကယ္ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာဝင္စစ္စ္ ေတြဆိုရင္ ေ႐ႊတိဂံု က်ိဳက္ထီးရိုး မဟာျမတ္မုနိ စတဲ့ဘုရားေတြနဲ႔ အိမ္ကဘုရား အတူတူပဲလို႔ ခံယူပါတယ္။ ဘယ္ဘုရားေရာက္ေရာက္ ေဂါတမ ဗုဒၶကိုပဲ အာ႐ံုျပဳ႐ွိခိုးရတာပဲမဟုတ္လား။

၃။ “ဘုရားေစတီလို႔ ေခၚတဲ့ အုတ္ပံုေတြကို ကိုးကြယ္ရျခင္း"
ဒါကလည္း အေပၚကလိုပါပဲ။ အခု မ႐ွိေတာ့ေပမယ့္ သက္ေတာ္ထင္႐ွား ရွိခဲ့တဲ့ ဗုဒၶကို ၾကည္ညိဳလို႔ ထုလုပ္ထားတဲ့ ရုပ္ပြားေတာ္ ဆင္တုေတာ္ေတြ ထား႐ွိကိုးကြယ္ဖို႔ ဗုဒၶကို မီးသၿဂႋဳဟ္တံုးက ၾကြင္းက်န္ခဲ့တဲ့ ရုပ္ဝတၳဳေတြ (ဓာတ္ေတာ္)ကို တည္ထားကိုးကြယ္ဖို႔ ဗုဒၶရွိစဥ္တံုးက အသံုးျပဳခဲ့တဲ့ အသံုးအေဆာင္ေတြကို အဖိုးတန္ပစၥည္းေတြအျဖစ္ သိမ္းဆည္းကိုးကြယ္ဖို႔ အတြက္ အုတ္ပံုေတြကို ေစတီေတာ္အျဖစ္ ေဆာက္လုပ္ကိုးကြယ္ၾကတာပါ။ ဗုဒၶကို ေက်းဇူးတင္ ၾကည္ညိဳရာကေန ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြရဲ႔ အေလ့အထပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶရွိစဥ္အခါကေတာ့ ဗုဒၶ႐ွိရာေက်ာင္းေတာ္ကို သြားၿပီး တရားနာ ဖူးေျမာ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီတံုးက ေစတီဘုရား ႐ုပ္တုဆိုတာ ဗုဒၶနဲ႔ ေဝးကြာတဲ့ အရပ္ေတြမွာသာ အနည္းအက်ဥ္းရွိတာပါ။ ဗုဒၶမ႐ွိေတာ့တဲ့ အခါမွာေတာ့ ဗုဒၶအမွတ္နဲ႔ကိုးကြယ္ရေအာင္ ဗုဒၶရွိေနတဲ့ ေက်ာင္းေတာ္အမွတ္နဲ့ သြားရေအာင္ ေစတီဘုရားေတြ ေဆာက္လုပ္ကိုးကြယ္လာၾကတာပျဲဖစ္ပါတယ္။ ဒီအုတ္ပံုေတြက ပိုျမင့္ျမတ္လို႔ တန္ခိုး႐ွိလို႔ ကယ္တင္မွာမို႔လို႔ ေကာင္းက်ိဳးေတြေပးမွာမို႔လို႔ ကိုးကြယ္ရတာမဟုတ္ပါဘူး။ အဲလိုကိုးကြယ္တယ္ဆိုလည္း ကိုးကြယ္နည္းမွားေနပါၿပီ။ သက္မဲ့ေတြပဲ ဘာလုပ္ေပးႏိုင္မွာမို႔လို႔လဲ။ ဒါေပမယ့္ ေစတီပုထိုးေတြသြားရတာနဲ႔ အိမ္မွာေနရတာေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈျခင္း ကြာပါတယ္။ ေစတီပုထိုးေတြသြား ဘုရားေတာ့႐ွိခိုးေနၿပီး သီလလည္းမလံု ဗုဒၶရဲ႔ အဆံုးအမအတိုင္းလည္း မေနတဲ့သူထက္ အိမ္မွာေနေပမယ့္ မိမိႏွလံုးသားထဲမွာ ဗုဒၶကိုကိုးကြယ္ထားၿပီး အဆံုးအမအတိုင္းေနတာက ပိုေတာင္ ျမင့္ျမတ္ေအးခ်မ္းပါေသးတယ္။

၄။“ေတာင္းစားတဲ့ ကတံုးေတြကို ကိုးကြယ္ရျခင္း"
သူတို႔ေျပာခ်င္တဲ့သူေတြကေတာ့ ဘုန္းႀကီး သံဃာေတြကိုေျပာတာပါ။ ဗုဒၶဘာသာမွာ ကိုးကြယ္ရာ သံုးမ်ိဳးပဲရွိပါတယ္။ ဗုဒၶရယ္၊ ဓမၼဆိုတဲ့ တရားေတာ္ေတြရယ္၊ သံဃဆိုတဲ့ သံဃာေတာ္ေတြရယ္ သံုးမ်ိဳးပါ။ ရတနာသံုးပါးလို႔လည္းေခၚပါတယ္။ အဲဒီသံုးပါးကိုပဲ ကိုးကြယ္ရင္ ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာစစ္စစ္ပါပဲ။ ၃၇မင္းနတ္ ဦး႐ွင္ႀကီး စတာေတြက ကအလကားပါ။ ကိုးကြယ္ရမယ့္ အထဲမပါပါဘူး။ ဗုဒၶကို ဘာလို႔ကိုးကြယ္ရသလဲဆိုတာ ေျပာစရာေတာင္မလိုပါဘူး။ ဗုဒၶရဲ႔ဂုဏ္ေက်းဇူးေတြေၾကာင့္ပါ။ ဓမၼတရားေတာ္ေတြကလည္း ဗုဒၶေဟာၾကားခဲ့တဲ့ အဆံုးအမေတြမို႔ ကိုးကြယ္ရပါတယ္။ ကိုးကြယ္တယ္ဆိုတာ ထိုင္ရွိခိုးေနရတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ရွိခိုးေန႐ံုနဲ႔ကေတာ့ ဘာမွအက်ိဳးမ႐ွိပါဘူး။ တရားေတာ္ေတြအတိုင္း လိုက္နာက်င့္သံုးရမွာပါ။ သံဃာေတာ္ေတြကိုေတာ့ ဒီတရားေတြကို လက္ဆင့္ကမ္း သယ္ေဆာင္လာခဲ့တဲ့ ဗုဒၶရဲ႔ တပည့္ေတြ ဗုဒၶအဆံုးအမအတိုင္း က်င့္ႀကံၿပီး နိဗၺာန္ေရာက္ဖို႔ အားထုတ္ေနတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ေတြမို႔ ရိုေသကိုးကြယ္ၾကပါတယ္။ သံဃာေတာ္ေတြသာမ႐ွိခဲ့ရင္ ဒီတရားေတြကို ခုလို မမွားမယြင္းတည္တ့ံေနဖို႔ ခဲယဥ္းပါတယ္။ သံဃာေတာ္ေတြက ဗုဒၶရဲ႔ တရားေတြကို တည္တ့ံၿပီး လူေတြ ယဥ္ေက်းလိမၼာေအာင္ ဗုဒၶေဟာၾကားခဲ့တဲ့အတိုင္း ဆံုးမဖို႔တာဝန္႐ွိပါတယ္။ ေနာက္သူတို႔ကိုယ္တိုင္က ေလာကီဒုကၡေတြကို ရြံရွာလို႔ အက်င့္စင္ၾကယ္စြာေနၿပီး နိဗၺာန္ေရာက္ေအာင္ က်င့္ႀကံၾကမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို လူေတြအတြက္ အက်ိဳးမ်ားေအာင္ ဗုဒၶေဟာၾကားခဲ့သလို ဆံုးမေပးတဲ့ အတြက္ သူတို႔မွာလည္း ေက်းဇူး႐ွိပါတယ္။ အဲဒီေက်းဇူး႐ွင္ေတြကို ေလာကီထဲကလူေတြက စားဝတ္ေနေရး တာဝန္ယူေပးရတာပါပဲ။ ဗုဒၶရဲ႔ အလိုကေတာ့ လူေတြကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး အပူမေပးေစခ်င္ပါဘူး။ စားတာကိုပဲ လူေတြကို တာဝန္ယူေစပါတယ္။ ဒါကလည္း တစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္း မဟုတ္ တစ္အိမ္ ဆြမ္းေလး တစ္ဇြန္းစာေလာက္လွဴရင္ပဲ သံဃာေတာ္ အတြက္လံုေလာက္ပါတယ္။ ဝတ္ဖို႔အတြက္လည္း သူမ်ားလႊင့္ပစ္ထားတဲ့ ပိတ္စ အဝတ္စ အေလာင္းေကာင္ေတြမွာ ပတ္ထားတဲ့ အဝတ္ေတြကိုပဲ စပ္ခ်ဳပ္ သစ္ေခါက္ရည္ဆိုးၿပီး ဝတ္ဆင္ေစပါတယ္။ ေက်ာင္းအတြက္လည္း ေထြေထြထူးထူးမဟုတ္ သစ္ပင္ေျခရင္းမွာ အိပ္ ေန လည္းျဖစ္ပါသတဲ့။ ဒါေပမယ့္ လူေတြရဲ႔ သဒၶါတရားေၾကာင့္ လွဴဒါန္းမႈကိုလည္း မတားဆီးပါဘူး။ လွဴရင္ေတာ့လည္း စားလို႔ ဝတ္လို႔ ေနလို႔ရပါတယ္တဲ့။ လူေလာကက မိမိအမ်ိဳး မဟုတ္ရင္ အလွဴမခံရဘူးလို႔လည္း သံဃာေတြကို ဆံုးမခဲ့ပါတယ္။ အခုေခတ္ လူေနမႈအဆင့္အတန္း တိုးတက္လာတာနဲ႔ အမွ် သံဃာေတာ္ေတြလည္း လူေတြရဲ႔ ၾကည္ညိဳသဒၶါေၾကာင့္ ေကာင္းေကာင္းေနရျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ထားရမယ္ေလ။ သံဃာေတာ္ေတြက သာသနာေတာ္ကို ေစာင့္ေရွာက္ေနတဲ့ ဝန္ထမ္းေတြပဲ မဟုတ္လား။ လစာေပးစရာမလို စားဖို႔ ဝတ္ဖို႔ ေနဖို႔ေလာက္ပဲ ေပးရတဲ့ သာသနာ့ ဝန္ထမ္းေတြေပါ့။ ယဥ္ေက်းလိမၼာ အက်ိဳးမ်ားေအာင္ ဆံုးမတဲ့ ေက်းဇူးရွင္ဆရာေတြလည္း ျဖစ္ေတာ့ ကိုးကြယ္ရမွာပါပဲ။

၅။ “ဘုန္းႀကီးဝတ္သြားေသာ မိမိသားကို ျပန္ရွိခိုးျခင္း"
ဘုန္းႀကီးဝတ္သြားတယ္ဆိုတာနဲ႔ သူကရိုးရိုးလူနဲ႔ မတူေတာ့ပါဘူး။ ေလာကီဒုကၡေတြကို ေၾကာက္လို႔နိဗၺာန္ကို ရည္မွန္းက်င့္ႀကံေတာ့မွာပါ။ ေနာက္ဗုဒၶရဲ႔ တရားေတြကို ေလ့လာမွတ္သားၿပီး ေလာကလူေတြကို လိမၼာယဥ္ေက်းေအာင္ ေဟာၾကားရေတာ့မွာပါ။ သူဟာ သံဃာေတာ္ေတြ ေစာင့္ထိန္းက်င့္ႀကံရမယ့္ သီလ သိကၡာပုဒ္ေတြကိုလည္း ေစာင့္ထိန္းၿပီးေနရေတာ့မွာပါ။ မည္သို႔ပင္ဆိုေစ ေလာကမွာ႐ွိေနတဲ့ အကုသိုလ္ေတြၾကားထဲက လူေတြထက္ေတာ့ ျမင့္ျမတ္သြားတာအမွန္ပါပဲ။ သီလအားနည္းတဲ့ လူအခ်င္းခ်င္းေတြ႔ရင္ အရက္ေသာက္မယ္ မိန္းမေပြမယ္စတဲ့ မေကာင္းတဲ့အလုပ္ေတြကို တစ္ေယာက္ကိုတစ္ေယာက္ အေဖာ္ညွိၿပီး လုပ္တတ္ၾကပါတယ္။ သံဃာေတာ္ကိုေတာ့ အဲလိုဘယ္သူမွ မေခၚရဲပါ။ ဒီအလုပ္ေတြ ညစ္ညမ္းတဲ့ အလုပ္ေတြကလည္း သံဃာေတာ္နဲ႔ လားလားမွ မဆိုင္ေတာ့ပါဘူး။ (အခုေခတ္ သာသနာ့အေရၿခံဳၿပီး ေနတဲ့ ဘုန္းႀကီးဆိုးေတြကို မေျပာပါ) အဲဒီေတာ့ မိမိတို႔ထက္ျမင့္ျမတ္သြားတာေၾကာင့္ ကိုယ္ေမြးတဲ့သားျဖစ္လည္း ရွိခိုးဦးခ် အရိုအေသေပးရတာပါပဲ။ လူျဖစ္ေအာင္ေမြးေပးခဲ့တဲ့ လူ႔တစ္သက္တာ ေကာင္းစားေအာင္ ဆံုးမထိန္းေက်ာင္းခဲ့တဲ့ ေက်းဇူးထက္ သံသရာမွာေကာင္းစားေအာင္ သံသရာျပတ္ေအာင္ ထိန္းေက်ာင္းေပးမယ့္ ေက်းဇူးကပိုႀကီးလိုပါပဲ။ မိမိမယား သီလရွင္ဝတ္သြားၿပီး မိမိက ျပန္႐ွိခိုးရတာလည္း ဒီသေဘာပါပဲ။ လက္႐ွိအခ်ိန္ ကိုယ္မလုပ္ႏိုင္ေသးတာကို လုပ္ေနတဲ့သူကို ရိုေသေလးစားတာပါပဲ။

ဒါေတြက ကၽြန္ေတာ္သိတဲ့ ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာပါပဲ။ ဘာသာျခားမ်ား ဗုဒၶဘာသာအေပၚအျမင္ရွင္းပါေစ။ ဗုဒၶဘာသာကို နည္းနည္းေလာက္အခ်ိန္ေပးၿပီး ေလ့လာၾကည့္ေပးပါ။ ကၽြန္ေတာ္က မိတ္ဆက္႐ံုဆက္ေပးျခင္းျဖစ္ပါတယ္။့

From: ေကာင္းျမတ္ေဇာ္