ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ဦးေဆာင္မႈအား ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးနွင့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး အေျခခံမ်ားမွ ေ၀ဘန္ သံုးသပ္ျခင္း ။ အပိုင္း (၅)

၂၀၁၃ ဇန္န၀ါရီလ ၁၄ ရက္ေန႕တြင္ အစိုးရစစ္တပ္က လိုင္ဇာျမိဳ႕ကို လက္နက္ၾကီးမ်ားနွင့္ ပစ္ခတ္သျဖင့္ အရပ္သား လူထုမ်ား ေသေၾကဒဏ္ရာရျပီးေနာက္ နိုင္ငံတကာမွ အျမန္ဆံုးတုန္႕ျပန္သူမွာ ျဗိတိသွ် ပါလီမန္ျဖစ္သည္။ ထိုေန႕မွာပင္ ပါလီမန္အတြင္း ခ်က္ျခင္းအစည္းအေ၀းေခၚေမးျမန္းမႈမ်ားျပဳကာ နွစ္ဖက္ၾကားနိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈမ်ား အျမန္ဆံုး လုပ္ ေဆာင္ရန္၊ အရပ္သားမ်ားေသေၾကသည္အထိ စစ္ဆင္တိုက္ခိုက္မႈမ်ားဆက္လုပ္ေနပါက ဥေရာပ သမဂၢမွ ဆိုင္းငံထား ခဲ့သည့္ ျမန္မာနိုင္ငံအေပၚ ပိတ္ဆို႕မႈကို ျပန္လည္သံုးသပ္နိုင္ေၾကာင္း ဖိအားေပးခဲ့သည္။
ဇန္န၀ါရီလ (၁၅)ရက္ေန႕တြင္ ဥေရာပသမဂၢကလည္း လိုင္ဇာတြင္ အရပ္သားလူထုမ်ားေသေၾကဒဏ္ရာ ရမႈမ်ားကို ေထာက္ျပျပီး စစ္ဆင္ေနမႈမ်ား ကိုရပ္ဆိုင္းရန္၊ စစ္ေဘးဒုကၡသည္မ်ားအေနျဖင့္ လူသားခ်င္းစာနာသည့္ အကူအညီမ်ား အဟန္႕အတားမရွိ ရနိုင္ေရး ကို အေရးတၾကီးေဆာင္ရြက္ရန္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

ကုလသမဂၢ၊ အေမရိကန္၊ ျဗိတိန္၊ ဥေရာပသမဂၢ စသည့္ နိုင္ငံတကာက စိုးရိမ္တၾကီးနွင့္ တိက်ေသာ တိုက္တြန္းမႈမ်ား၊ ဖိအားေပးမႈမ်ား ေပၚလာခဲ့ျပီျဖစ္ေသာ္လည္း ကခ်င္စစ္ပြဲနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ယခုအခ်ိန္ အထိ ေလ့လာမႈပင္ ေသခ်ာစြာ မလုပ္ေဆာင္ေသး။ ေယဘုယ်မွ်သာ ေျပာဆိုလွ်က္ရွိေနသည္။ ဇန္န၀ါရီလ ၁၅ ရက္ ေန႕တြင္ သူမက --------------------
“စစ္ပြဲဆုိရင္ ဘာစစ္ပြဲမွ မႀကဳိက္ဘူး။ အၾကမ္းဖက္မႈကိုလည္း မႀကဳိက္ ဘူး။ ကုိယ့္အခ်င္းခ်င္း ဘာပဲေျပာေျပာ ျပည္ ေထာင္စုသား အခ်င္းခ်င္း ဒီလိုတုိက္ရတဲ့အထိ မျဖစ္ေအာင္လုိ႔ အခ်င္းခ်င္း ၾကားမွာ ေဆြးေႏြးညႈိႏႈိင္းမႈ ရွိသင့္တယ္ ဆုိတာ ခဏခဏ ေျပာေနတဲ့ ကိစၥပဲ။ ေဆြးေႏြးညႈိႏႈိင္းၿပီး အေျဖရွာတဲ့ယဥ္ေက်းမႈ ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္မွ ဒါေတြကို ေရွာင္လႊဲ ႏုိင္မွာပါ။” ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သာမက စာေရးသူလည္းစစ္ပြဲကို မၾကိဳက္ပါ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးျမတ္နိုးသူမွန္သမွ် မည္သူမွ်လည္း ၾကိဳက္လိမ့္မည္ဟု မယူဆပါ။ သို႕ရာတြင္ ယင္း စိတ္ဆႏၵနွင့္ ဆန္႕က်င္ျပီး စစ္ပြဲမ်ားတည္ရွိ လာ ခဲ႕သည္မွာ ကမာၻဦး အစကထဲကျဖစ္သည္။ ယေန႕လည္းရွိေနသည္။ ေနာင္လည္းရွိေနဦးမည္ျဖစ္သည္။ စစ္ကို မၾကိဳက္ ေသာ္လည္း မတရားေသာစစ္ကို တရားေသာစစ္ခုခံဆင္ႏႊဲ၍ ျငိမ္းခ်မ္းမႈရွာခဲ့ရသည့္ သာဓကမ်ား ကမာၻ႕သမိုင္း၌ မ်ားစြာ ရွိ ခဲ႕သည္။ နိုင္ငံမ်ားနွင့္ ေဒသၾကီးအေတာ္မ်ားမ်ားတြင္သာမက ပထမကမာၻစစ္၊ ဒုတိယကမာၻစစ္မ်ားကို ၾကည့္ပါ။  အဓိကမွာ စစ္ပြဲ မ်ားအား ၾကိဳက္ျခင္း မၾကိဳက္ျခင္းကို ေရွ႕တန္းတင္ရန္မဟုတ္ဘဲ စစ္ပြဲမ်ား ျငိမ္းသြားေစေရး အတြက္ သက္ဆိုင္ရာနိုင္ငံ ၏ ထူးျခားသည့္ အေျခအေနေပၚမူတည္လွ်က္ အေကာင္းဆံုးနည္းနာကို ရွာေဖြရန္ သာျဖစ္ သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သာမက စာေရးသူလည္း အၾကမ္းဘက္မႈကို မၾကိဳက္ပါ။ ေအးေအးေဆးေဆး ေနလိုသူမွန္သမွ် မည္သူမွ်လည္း ၾကိဳက္လိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ။ သိို႕ရာတြင္ လူတဦးက အျခားတဦးအား အၾကမ္းဘက္မႈက်ဴးလြန္ပါက က်ဴး လြန္ခံရသူအေနျဖင့္ လက္သီးနွင့္ ထိုးတာေလာက္ကိုမူ သည္းခံေကာင္း ခံနိုင္ပါမည္။ ေပါက္ျပဲသြားလွ်င္ ေဆးကု၍ရနိုင္ ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ငွက္ၾကီးေတာင္ဓါးနွင့္ လာခုတ္လွ်င္မူ အၾကမ္းဘက္မႈကို မၾကိဳက္ပါဟု ဆိုကာ ျငိမ္ခံေန၍ မရပါ။ ေတြ႕ရာတုတ္တေခ်ာင္းကိုင္ျပီး ျပန္လည္ခုခံရပါမည္။ ငွက္ၾကီးေတာင္ဓါး နွင့္ လာခုတ္ေၾကာင္း သက္ေသ ထင္ရွားလွ်င္ ခုတ္ခံရသူက တုတ္နွင့္ျပန္ရိုက္သျဖင့္ ဓါးနွင့္ ခုတ္သူေသဆံုးသြားပါေစဦး၊ ျပစ္မႈဆိုင္ရာဥပေဒအရ မိမိ ကိုယ္ကိုမိမိ ခုခံကာကြယ္ပိုင္ခြင့္အတြင္း အၾကံဳး၀င္သျဖင့္ တုတ္နွင့္ခုခံသူသည္ ျပစ္မႈမေျမာက္ပါ။ ဆိုလိုသည္မွာ အဆိုပါ အေျခအေနမ်ိဳး၌ ျပန္လည္အၾကမ္းဖက္ခုခံျခင္းကို ဥပေဒကပင္ ကို တရား၀င္ခြင့္ျပဳထားပါသည္။ ျပစ္မႈဆိုင္ရာ ဥပေဒ အခန္း(၄) ကာကြယ္ခုခံပိုင္ခြင့္ ဆိုင္ရာျပဌာန္းခ်က္ ပုဒ္မ (၁၀၀) ကို ေလ့လာၾကည့္ပါ။
ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိႈင္ ဦးေဆာင္သည့္ ျမန္မာစစ္တပ္သည္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ပါ သေဘာတူညီခ်က္ကို ခ်ိဳးေဖါက္၊ ကခ်င္ ျပည္နယ္အတြင္းသို႕ ကခ်င္လူထု၏ သေဘာဆႏၵနွင့္ ဆန္႕က်င္ျပီး အတင္းအၾကပ္၀င္ေရာက္တပ္စြဲရံုသာမက စစ္တိုက္ ေလယာဥ္မ်ား၊ စစ္ရဟတ္ယာဥ္မ်ား နွင့္ အေျမာက္လက္နက္ၾကီးမ်ားကို ပါ သံုးကာ အၾကမ္းဖက္မႈကို ထင္ထင္ရွားရွား ျပဳက်င့္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ေကအိုင္အို နွင့္ ကခ်င္လူထုတြင္ ကာကြယ္ခုခံပိုင္ခြင့္ အျပည့္အ၀ ရွိသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ အၾကမ္းဘက္မႈ ဦးေဆာင္က်ဴးလြန္သူစစ္အစိုးရကို အဘယ္ေၾကာင့္ ျပစ္တင္ရႈ႔ံ႕ခ်ျခင္း မျပဳသနည္း။ အၾကမ္း ဖက္မႈကိုမၾကိဳက္ဟူ၍ ေယဘုယ်မွ်သာေျပာေနလ်ွင္ ရရာ လက္နက္နွင့္ ျပန္လည္အၾကမ္းဘက္ ခုခံရသည့္ ေကအိုင္ေအ နွင့္ ကခ်င္လူထုကိုပါ အၾကမ္းဘက္သမားမ်ား ဟူ၍ ေျပာျခင္၍ေလာ။ သို႕မဟုတ္ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္က အၾကမ္းဘက္မႈကို မၾကိဳက္ ဟု ေျပာသျဖင့္ အၾကမ္းဖက္ လာသည့္ ျမန္မာအစိုးရတပ္ဘာလုပ္လုပ္ ျပဳသမွ်နဳရေတာ့ မည္ေလာ။ ဥပေဒက ေပးအပ္ထားသည့္ ျပန္လည္အၾကမ္းဖက္ကာ ခုခံပိုင္ခြင့္ကိုပင္ အသိ အမွတ္မျပဳ ေတာ့ျပီေလာ။
“စစ္ပြဲဆုိရင္ ဘာစစ္ပြဲမွမႀကဳိက္ဘူး။ အၾကမ္းဖက္မႈကိုလည္းမႀကဳိက္ဘူး။” ဆိုပါက စစ္ပြဲနွင့္အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ခ်က္ျခင္း ရပ္ဆိုင္းသြားေအာင္ စစ္အစိုးရ၏တပ္မ်ား ကခ်င္ျပည္နယ္မွအျမန္ဆံုးရုပ္သိမ္းကာ ေနျပည္ေတာ္သို႕ ျပန္လည္ဆုတ္ခြာ သြားဘို႕ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သမတ ဦးသိန္းစိန္ နွင့္ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လႈိင္ တို႕အား အတိအလင္း ေတာင္းဆို ရံုသာရွိသည္။ ယင္းသို႕ျဖစ္လွ်င္ ေကအုိင္ေအသည္ ေနာက္မွထက္ ခ်ပ္လိုက္ျပီး မည္သည့္စစ္ဆင္မႈမွ် လုပ္မည္မဟုတ္ သည္မွာ ရာနုန္းျပည့္ေသခ်ာသည္။ ျပည္တြင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရး ခ်က္ျခင္းရသြားပါမည္။
ယင္းသို႕မေတာင္းဆိုနိုင္လွ်င္ “စစ္ပြဲဆုိရင္ ဘာစစ္ပြဲမွ မႀကဳိက္ဘူး။ အၾကမ္းဖက္မႈကိုလည္း မႀကဳိက္ဘူး။” ဟု ခပ္လြယ္ လြယ္ မေျပာသင့္ပါ။ ယင္းသို႕ေျပာျခင္းမွာ (ပင္လံုစာခ်ဳပ္အရ ရသင့္သည္လည္းျဖစ္၍ ေကအိုင္အို နွင့္ ကခ်င္လူထုက ေတာင္းဆိုေနေသာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္၊ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ နိုင္ငံေရးအခြင့္အေရး တစံုတရာမွ်ေပးစရာမလိုဘဲ) နွစ္ဖက္ ခ်က္ျခင္း အပစ္ရပ္ၾကရန္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကပါ ၀င္ေရာက္ဖိအားေပးေနသလို သက္ေရာက္သည္။ တပ္မ်ား အသီးသီး ေနာက္ဆံုးေရာက္ရွိေနသည့္ ေနရာတြင္ ခ်က္ျခင္းရပ္ရမည့္ သေဘာျဖစ္သည္။
ဤတြင္ ေကအိုင္အိုအေနျဖင့္ ၁၇ နွစ္တာ အပစ္ရပ္ခဲ့ေသာ္လည္း မည္သည့္ နိုင္ငံေရးအခြင့္အေရးမွ်မရရံု သာမက၊ ၁၉၉၄ အပစ္ ရပ္ခဲ့သည့္ မ်ဥ္းေၾကာင္းမွ စစ္အစိုးရ၏ တပ္မ်ားက ထပ္မံက်ဴးေက်ာ္တပ္စြဲမႈမ်ား၊ ျပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၂ ခုနွစ္ ဒီဇဘၤာလ ၁၄ မွစ၍ ယေန႕ လိုင္ဇာျမိဳ႕နားေရာက္လာသည္အထိ စစ္ေရးမဟာျဗဴဟာအရ အေရး ပါေသာ ေတာင္ကုန္း မ်ားအား စစ္အစိုးရ၏တပ္မ်ားက တိုးခ်ဲ႕သိမ္းပိုက္တပ္စြဲမႈမ်ားအား အသိအမွတ္ျပဳေပးရဦးမည့္ အေနအထားသို႕ေရာက္ ရွိသြားသည္။ ဤတြင္ တနွစ္ခြဲေက်ာ္ မလႊဲမေရွာင္သာ ခုခံစစ္ဆင္ႏႊဲေနရေသာ ေကအိုင္အိုနွင့္ ကခ်င္လူထု ထပ္မံနစ္နာ ပါ ဦးမည္။
နိုင္ငံေရးအရ ေဆြးေႏြး၊ ညွိနုိင္းမႈကိုု ျငင္းပယ္ခဲ့သူမွာ မည္သူနည္း။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေဆြးေႏြး၊ ညိနိုင္းသည့္ အလုပ္၏ အေရးၾကီးမႈကို မၾကာမၾကာ မီးေမာင္းထိုးျပေလ႕ရွိ သည္။ ကခ်င္စစ္ပြဲကို ရည္ညႊန္းလွ်က္ပင္ မေဆြးေႏြးနိုင္လို႕ စစ္တိုက္ၾကရတာ ဟူ၍ သူမကေထာက္ျပခဲ့ဘူးသည္။
ေဆြးေႏြး ညွိနိုင္းသည့္ အလုပ္၏ အေရးၾကီးမႈကို ျငင္းဆိုရန္အေၾကာင္းမရွိပါ။ သို႕ရာတြင္ ေဆြးေႏြးညႈိႏႈိင္းၿပီး အေျဖရွာ တဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္မွ ဟူ၍ သူမက သံုးစြဲသြားေသာအခါတြင္မူ အဓိပၸါယ္မွာ အျခားအစြန္းတဘက္သို႕ေရာက္ သြားပါသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ေဆြးေႏြးညွိနုိင္းအေျဖရွာသည့္ ယဥ္ေက်းမႈ မရွိခဲ့သလိုလို၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေထာက္ျပမွ ျမန္မာနိုင္ငံရွိ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု လူမ်ိဳးအသီးသီးသည္ ေဆြးေႏြးညွိနုိင္းျပီး အေျဖရွာသည့္ ယဥ္ေက်းမႈ ကို စတင္က်င့္သံုးရမလိုလိုျဖစ္ေနသည္။
ပေဒသရာဇ္ေခတ္ကို ပင္ျပန္ၾကည့္ပါ။ ဘုရင္မ်ားအခ်င္းခ်င္း စစ္တိုက္ၾက၊ ေဆြးေႏြးညွိနုိင္းျပီးစစ္ရပ္စဲခဲ့ၾကသည့္သာဓက မ်ား မ်ားစြာရွိခဲ့သည္။ အနီးေခတ္သမိုင္းကိုလည္း ျပန္ၾကည့္ပါ။ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက ျပည္တြင္းစစ္ရပ္စဲ နိုင္ေရး အတြက္ ေတြ႕ဆံုးေဆြးေႏြးအေျဖရွာရန္ စစ္ေခါင္းေဆာင္အဆက္ဆက္ကို အၾကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ ကမ္းလွမ္းခဲ့ဘူး သည္။ တိုင္းရင္းသားတပ္ေပါင္းစု မ်ားသည္လည္း ထုိနည္းအတူပင္။ ရွစ္ေလးလံုးအတြင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နိုင္ငံေရး နယ္ထဲ စ ေရာက္လာခဲ့သည့္ေနာက္ပိုင္း အဓိက တပ္ေပါင္းစုၾကီးျဖစ္ခဲ့ေသာ ျမန္မာျပည္ဒီမိုကရက္တစ္ မဟာ မိတ္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကလည္း စစ္အစိုးရအား နုိင္ငံေရးအရ ေဆြးေႏြးရန္ စတင္လက္ကမ္းခဲ့သည္႕ အၾကိမ္အေရ အတြက္မွာ မနည္းလွ။ (၁၇) နွစ္တာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားခဲ့သည့္ ကာလမ်ားအတြင္း နိုင္ငံေရးအရ ေဆြးေႏြးရန္ ေကအိုင္အို တဖြဲ႕တည္းက ေတာင္းဆိုသည္ကိုပင္ စစ္အစိုးရက မည္သည့္အခါကမွ် လိုက္ေလ်ာခဲ့ျခင္းမရွိ။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ၁၅ နွစ္ၾကာမွ် အိမ္အခ်ဳပ္နွင့္ ရွိေနခဲ့စဥ္အတြင္း နယ္စပ္အေျချပဳ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုမ်ား နွင့္ တိုင္းရင္းသား အင္အားစုမ်ား ပူးေပါင္းကာ ကုလသမဂၢတြင္ ျမန္မာနိုင္ငံအေရးနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ သံုးပြင္႕ဆိုင္ေဆြးေႏြးပြဲ က်င္းပေရး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ထြက္လာေစရန္ ေတာင္းဆိုၾကိဳးပမ္းခဲ့ၾကသည္။ ေတာင္းဆိုသည့္အတိုင္းပင္ ကုလသမဂၢ က လည္း အၾကိမ္ၾကိမ္ခ်မွတ္ေပးခဲ႕သည္။  လက္ေတြ႕ျငင္းပယ္ခဲ့သူမွာ မည္သူနည္း။
ေဆြးေႏြး ညွိနုိင္းျပီး အေျဖရွာသည္႕ယဥ္ေက်းမႈကို နွစ္ေပါင္းငါးဆယ္ ေတာက္ေလွ်ာက္ျငင္းပယ္ေနသူမွာ စစ္အစိုးရ နွင့္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ျဖစ္သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနျဖင့္ “ ထိုးစစ္ေတြ ခ်က္ျခင္းရပ္ျပီး နိုင္ငံေရးအရ ေဆြးေႏြး ညွိနိုင္းမႈေတြ လုပ္ပါ။” ဟု ေျပာျခင္လွ်င္ ဦးသိန္းစိန္ဦးေဆာင္သည့္ လက္ရွိ စစ္အစိုးရ ကို တည့္တည့္ ေျပာဘို႕လိုပါ မည္။ ၀ါးလံုးရွည္နွင့္ရမ္းေျပာေနလွ်င္ မည္သို႕မွ် ထိေရာက္နိုင္မည္ မဟုတ္ရံံုသာမက ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အင္အားစုမ်ားက နုိင္ငံေရးအရ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးအေျဖရွာရန္ ေတာက္ေလွ်ာက္ေတာင္း ဆိုေနမႈကို အသိအမွတ္မျပဳရာ က်ပါမည္။ ထို႕အျပင္ ယဥ္ေက်းမႈကင္းမဲ့သည့္ သေဘာမ်ိဳး သံုးနႈန္းလိုက္ေသာအခါ အဖိနွိပ္ခံလူထုၾကီးကိုပါ လူရိုင္းမ်ားအျဖစ္ ရည္ညႊန္းရာေရာက္သြားနိုင္ပါသည္။
အမွန္တရားကို ရွာေဖြျခင္းနွင့္ ေဖၚထုတ္ျခင္းသည္ လူ႕ေလာက၏ တန္ဘိုး။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ခရီးစဥ္ အတြင္းတြင္ ေျပာၾကားသြားခဲ့သည့္ ေအာက္ပါမိန္႕ခြန္းကို ေလ့လာျခင္းျဖင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ စစ္ပြဲမ်ားနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ သူမ ရွာေဖြလွ်က္ရွိေသာအရာကို နားလည္နိုင္သည္။
“ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္တဲ့ ပဋိပကၡေတြနဲ႕ပတ္သက္ျပီး တခ်ိဳ႕က က်မကို မေၾကနပ္ၾကဘူး။ မေၾကနပ္တာက တဘက္ ကို ဘာျဖစ္လို႕ မေျပာသလဲေပါ႕ေနာ္။ ကုိယ္မၾကိဳက္တဲ့ ဘက္နဲ႕ပတ္သက္လို ့အဲသည္ဘက္က လုပ္တာေတြဟာ မွား တယ္ အျပစ္ရွိတယ္ ဆိုတာ ဘာျဖစ္လို႕ တင္းတင္းမာမာ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ မေျပာလဲ ဆိုတာ မေၾကနပ္တာေတြ ရွိၾက ပါတယ္။ သည္လိုျပင္းျပင္းထန္ထန္ တဘက္ကို ေျပာလို႕ ဘာျဖစ္လာမလဲ စဥ္းစားၾကည့္ပါ။ နွစ္ဘက္လံုး ဘယ္သူမွန္ တယ္၊ ဘယ္သူမွားတယ္ဆိုတာထားလိုက္။ တဘက္ကို ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ေျပာရင္ ဟုိတဘက္က ေၾကနပ္မွာလား။ အခ်င္းခ်င္း ပဋိပကၡေတြ ပိုျပီးၾကီးသြားမယ္။ က်မက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ မေျပာလို႕ မေၾကနပ္ရင္ မေၾကနပ္ပါေစ ရတယ္။ (လက္ခုပ္သံမ်ား) ပဋိပကၡေတြ ပိုျပီးၾကီးထြားသြားမယ့္ ကိစၥမ်ိဳးကိုေတာ့ မလုပ္နိုင္ဘူး။”
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျပသနာကို ခ်ဥ္းကပ္ပံုမွာ ခေလးနွစ္ေယာက္ မံု႕တခုကို သူ ရထိုက္ ကိုယ္ရထိုက္ လုရင္း ရန္ျဖစ္ ၾကသည့္အခါ မိခင္က နွစ္ေယာက္လံုးေၾကနပ္သြားေအာင္ ၀င္ျပီးဖ်န္ေျဖသည့္ စဥ္းစားပံုမ်ိဳး ျဖစ္ေနသည္။ တတိုင္းျပည္လံုးအတြက္ ေသေရးရွင္ေရး တမွ် အေရးၾကီးလွသည့္ ျပည္တြင္းစစ္ျပသနာ ကို ဤသို႕မခ်ဥ္းကပ္သင့္ဟု ယူဆသည္။ ျပသနာကို ေျဖရွင္းမည္ဆိုလွ်င္ ၄င္း၏ အရင္းခံအေၾကာင္းကိုရွာရပါမည္။ ဤသည္မွာ အမွန္တရားကို ရွာေဖြျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ အမွန္တရားကို ရွာေဖြ ေဖၚထုတ္ရပါမည္။ အမွန္တရားဘက္တြင္ ရပ္တည္ေျဖရွင္းရန္ ၾကိဳး ပမ္းဘို႕လိုပါမည္။
အမွန္တရား[i] သည္ ေလာက၏ သစၥာျဖစ္သည္။ “ဘာသာေရးေတြ အားလံုးရဲ႕ဘာသာေရးဟာ အမွန္တရား ျဖစ္တယ္။” ဟူ၍ ထင္ရွားသည့္ အိႏၵိယ ေယာဂီၾကီးတပါးက မိန္႕ၾကားခဲ့ဘူးသည္။ ေတာင္အာဖရိကနိုင္ငံ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ျဖစ္စဥ္အတြင္း အမွန္တရားနွင့္ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးေကာ္မရွင္[ii] ဟူသည္ကိုပင္ ဖြဲ႕စည္းေဆာင္ရြက္ခဲ႕ရသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ေအာက္ပါ စကားလံုးမ်ားကို အေသအခ်ာေလ့လာၾကည့္မည္ဆိုလွ်င္ အမွန္တရားကို ေပါ႕ေပါ႕ပင္ သေဘာထားေနသည္ဟု သံုးသပ္ရပါမည္။
“နွစ္ဘက္လံုးဘယ္သူမွန္တယ္၊ ဘယ္သူမွားတယ္ဆိုတာထားလိုက္။ တဘက္ကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ေျပာရင္ဟုိတဘက္ က ေၾကနပ္မွာလား။ အခ်င္းခ်င္း ပဋိပကၡေတြ ပိုျပီးၾကီးသြားမယ္။”
၀မ္းနည္းစြာ ဆိုပါမည္။ အထက္ပါ စကားလံုးအရ  ဆိုလွ်င္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သည္ အမွန္တရားကို  ရွာေဖြသူ မဟုတ္ ေတာ့ပါ။ သို႕ျဖစ္လွ်င္ သူမသည္ အမွန္တရား ကိုျမတ္နိုးသူ၊ အမွန္တရားကို အေလးအနက္ထားကာ ေဖၚထုတ္ မည္႕သူ၊ အမွန္တရားအတြက္ တုိက္ပြဲ၀င္မည့္သူဟု ေျမွာ္လင့္နိုင္ပါေတာ့မည္လား။
သူမ အေနျဖင့္ အမွန္တရား မွာ အဓိကမဟုတ္ေတာ့။ အမွန္တရားကို ဖိနွိပ္၊ ခ်ိဳးနွိမ္၊ က်ဴးလြန္မႈပင္ ျဖစ္ေစဦး၊ ယင္းကို ေဖၚထုတ္ဘို႕မွာ ပဓါန မက်ေတာ့။ အမွန္တရားကို ဖိနွိပ္၊ ခ်ိဳးနွိမ္၊ က်ဴးလြန္သူ မေၾကနပ္မွာပင္ စိုးရိမ္ေနရသည္။ ထိုသူ မေၾကနပ္ေအာင္ သြားမလုပ္နွင့္။ ျပသနာေတြ ပိုျပီးတက္လာနိုင္သည္။ ပဋိပကၡေတြ ပိုျပီးၾကီးထြားသြားနုိင္သည္။ သို႕ျဖစ္၍ ပဋိပကၡေတြ ၾကီးထြားမလာေစေရးအတြက္ ထိုသူမၾကိဳက္ေအာင္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္မေျပာနွင့္ ဟု ဆိုလိုျခင္း ပင္။ ယင္းမွာ အမွန္တရား ကို ဖိနွိပ္၊ ခ်ိဳးနွိမ္၊ က်ဴးလြန္သူမ်ားျဖစ္ေစဦးေတာ့ ထိုသူမ်ားေၾကနပ္ေစေရးက အဓိက ကဲ့သို႕ ျဖစ္ေနသည္။
ေရွးသေရာအခါ၌ “မတရားတဲ႕ အမိန္႕အာဏာ ဟူသမွ်၊ တာ၀န္အရ၊ ဖီဆန္ၾက။” ဟူ၍ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ က ေၾကြးေၾကာ္သံထုတ္ကာ လူထုကို လႈံ႔ေဆာ္စည္းရံုးခဲ့ဘူးသည္။ ထိုေၾကြးေၾကာ္သံကို ဒီခ်ဳပ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ၀ိုင္း၀န္း ေရးသားခဲ့ၾကစဥ္က “ တာ၀န္အရ” ဟူေသာ စကားလံုးကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ ထည့္သြင္းခဲ့သည္ဟု ေလ့လာရသည္။ ယခု ဒီခ်ဳပ္၏ ဥကၠဌၾကီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ အဆိုပါ ေဆာင္ပုဒ္ကို မည္သို႕ သေဘာထား ပါဦးမည္နည္း။ ယေန႕အခ်ိန္တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္း၌ မတရားတဲ့ အမိန္႕အာဏာမ်ား ကင္းစင္သြားျပီျဖစ္သျဖင့္ ယင္း ေဆာင္ပုဒ္အား အသံုးျပဳရန္မလိုေတာ့ဟု ေျပာပါမည္လား။ သို႕မဟုတ္ ေဆာင္ပုဒ္ကို “မတရားတဲ႕ အမိန္႕ အာဏာ ဟူသမွ်၊ တာ၀န္အရ၊ ငံု႕ခံၾက။” ဟူ၍ ေျပာင္းလဲလိုပါသလား။ ဤသို႕ေျပာင္းလဲ က်င့္သံုးလွ်င္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးရနိုင္ပါ မည္လား။
လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တကယ္တန္းအေရးယူေဆာင္ရြက္မည္လား။
ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပြားေနသည့္ စစ္ပြဲကို ရည္ညႊန္းသည့္ အထက္ပါ မိန္႕ခြန္းနွင့္ တဆက္တည္းမွာပင္ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ သူမက ေအာက္ပါအတိုင္း ေျပာၾကား သြားခဲ့သည္။
“လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈ ဆိုရင္ေတာ့ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ကန္႕ကြက္တယ္ လို႕ေျပာပါရေစ။ ဘယ္သူရဲ႕ လူ႕အခြင့္ အေရးဘဲ ျဖစ္ျဖစ္ ခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြကိုေတာ့ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ကန္႕ကြက္ပါတယ္။ တရားဥပေဒအရ မွန္မွန္ကန္ကန္ မွ်မွ်တတ မလုပ္ျခင္းဆိုရင္လဲ က်မ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ကန္႕ကြက္ပါတယ္။” (ၾသဘာသံမ်ား)
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အထက္ပါ ေျပာၾကားခ်က္ကို လႈိက္လွဲစြာ ၾကိဳဆိုရပါမည္။ သူမ၏ ရိုးသားသည့္ ေစတနာ လည္းျဖစ္နုိင္ပါသည္။ သို႕ရာတြင္ ပြင့္လင္းစြာ ဆိုရလွ်င္ ယခုအခ်ိန္အထိမူ လူထုအၾကိဳက္ လိုက္ျပီးေျပာသည့္အဆင့္၊ အေျပာသက္သက္ အဆင့္တြင္သာ ရွိေနေသးသည္။  လက္ေတြ႕၌ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းျဖစ္ပြားေနသည့္ မည္သည့္ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈ တစံုတရာကိုမွ် ေဒၚ ေအာင္ဆန္းစုႀကည္ ကိုယ္တိုင္ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူေဆာင္ ရြက္ ေနေၾကာင္း မၾကားသိရပါ။ သာမန္လူ႕အခြင့္ အေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈ အဆင့္ကို ေက်ာ္ရံုသာမက စစ္ရာဇ၀တ္ မႈၾကီးကို က်ဴးလြန္သည့္ အဆင့္သို႕ေရာက္ေနပါျပီ။ သာဓက တခုျပပါမည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္၏ ေဒသတခုအတြင္း က်ဴးလြန္ခံခဲ့ရသည့္ မိသားစုတစုအား စာေရးသူကိုယ္တိုင္ ေတြ႕ဆံု ေမးျမန္းခဲ့ သည့္ မႈခင္းတခုကို အက်ဥ္းမွ် ျပန္လည္မွ်ေ၀ပါမည္။ ကာယကံရွင္မ်ား၏ လံုျခံဳေရးအရ ၄င္းတို႕၏ အမည္နွင့္ ျဖစ္ပြား ရာေဒသကိုမူ ဤတြင္ ေဖၚျပမည္ မဟုတ္ပါ။
အစိုးရ စစ္တပ္မ်ား ၄င္းတို႕၏ ရြာအတြင္းသို႕၀င္ေရာက္လာခဲ့ၾကသည္။ ရြာအတြင္းတြင္ တုိက္ပြဲလည္း မျဖစ္။ မည္သည့္ ေကအိုင္ေအ စစ္သားမွ်လည္းမရွိ။ ရြာသူရြာသားမ်ားအားလံုးနီးပါးမွာ ေၾကာက္လန္႕၍ ထြက္ေျပးသြားခဲ့ၾကသည္။ ၄င္းတုိ႕မိသားစုတြင္ သားသမီးနွစ္ဦးရွိသည္။ ခင္ပြန္း၏ ဖခင္မွာ အသက္ကိုးဆယ္ အရြယ္အဖိုးအို ျဖစ္သည္။ ၄င္းလည္း အတူတကြ တအိ္မ္တည္းေနထိုင္ခဲ႕ၾကသည္။ ခင္ပြန္းက ဖခင္အိုၾကီးကိုပါ တပါတည္းေခၚေဆာင္ကာ မိသားတစုလံုး ထြက္ေျပးၾကရန္ ျပင္ဆင္ရာ ၄င္းက တူးတူးခါးခါး ျငင္းဆန္သည္။ သူ အသက္ၾကီးျပီ ျဖစ္၍ အျခား ေနရာသို႕မသြားလို ေတာ့။ သြားလည္း မသြားနိုင္ေတာ့။ သူတသက္လံုးေနထိုင္ခဲ့သည့္ ဤရြာမွာပင္ အေသခံေတာ့မည္ဟု ဆိုသည္။
သို႕နွင့္ ခင္ပြန္းသည္မွာလည္း ဖခင္အိုၾကီးကို ပစ္ထားျပီး မသြားရက္နိုင္သျဖင့္ ဇနီး နွင့္ ခေလးနွစ္ဦးကို အျခားရြာသူ ရြာသားမ်ားနွင့္ အတူ ထြက္ေျပးနိုင္ေအာင္ စီစဥ္ေပးလိုက္သည္။ သူကမူ ဖခင္အိုၾကီးနွင့္ အတူ ရြာနွင့္ မလွမ္းမကမ္း တေနရာတြင္ ေတာစပ္ထဲတြင္ ပုန္းေအာင္းက်န္ခဲ့သည္။ သစ္ခက္သစ္ရြက္မ်ားကို အိပ္ယာ အိပ္ခင္းသဘြယ္ျပဳ၍ ေျမာက္သတၱ၀ါမ်ားကဲ႕သို႕ သားအဖ နွစ္ဦးအိပ္စက္ နားေနၾကရင္း ရြာတြင္းရွိ အစိုးရစစ္ေၾကာင္း၏ အ၇ိပ္ အေျခ ကို ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကသည္။ ဇနီးနွင့္ ခေလးနွစ္ဦးမွာ သြားလာေရး အခက္အခဲအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ျဖတ္သန္းျပီး ဒုကၡသည္ စခန္း တခုသို႕ ေရာက္သြားၾကသည္။ ခင္ပြန္းသည္က ၄င္းတို႕တြင္ ရွိေသာ တရုတ္ဖံုးကို သံုး၍ ဇနီးထံ အစိုးရ စစ္ေၾကာင္း၏ အေျခအေနကို ဆက္တိုက္ေျပာျပေနရင္းအားေပးနွစ္သိမ္႕ခဲ့သည္။
“ မိန္းမေရ။ မပူနဲ႕ကြ။ စစ္သားေတြ ရြာကေန ထြက္သြားၾကေတာ့မယ္။ ငါတို႕အိမ္ကေလး အခုအခ်ိန္အထိ ဘာမွ မျဖစ္ဘူး။ မင္းတို႕က်မၼာေအာင္ေန။ စိတ္မပူနဲ႕။” ယင္းသို႕အထပ္ထပ္အားေပးေနသည့္အတြင္း သူ႕မ်က္စိေရွ႕ေမွာက္ မွာပင္ စစ္သားမ်ားက သူတို႕မိသားစု၏ အိမ္ကေလးအပါအ၀င္ ရြာအတြင္းရွိ အိမ္အခ်ိဳ႕ကို မီးရွိဳ႕လိုက္ၾကသည္။ ခင္ပြန္း သည္မွာ ၾကည့္ေနရင္းမွပင္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ၾကီးမားစြာထိိခုိက္ခံစားလိုက္ရသည္။ အရူးတပိုင္းမွ် ျဖစ္သြားခဲ႕သည္။ ရြာအတြင္းမွ အစိုးရ စစ္ေၾကာင္း ျပန္လည္ထြက္ခြာသြားျပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း သူသည္ သူ႕မိသားစု ရွိရာ ဒုကၡ သည္ စခန္းသို႕ သြားေရာက္ျပီး မေနနိုင္။ ဖခင္အိုၾကီးကို ေစာင့္ေရွာက္ျပီး ေနရသည္။ ေနစရာအိမ္မရွိ။ စားစရာလည္းမရွိ။ မီးေလာင္ျပီး က်န္ခဲ့သည့္ စပါး အၾကြင္းအက်န္မ်ားကို ရွာေဖြကာ ထုေထာင္း အခြံခြ်တ္ ခ်က္ျပဳတ္ျပီး ဖခင္အိုၾကီးကို ေကြ်းေမြးရသည္။
ဤသည္မွာ တကယ့္အျဖစ္အပ်က္ပါ။ ထိုမိသားစုမွာ ယခုတိုင္အသက္ရွင္ေနဆဲျဖစ္သည္။ အလားတူ နိုင္ငံတကာ စစ္ ရာဇ၀တ္မႈေျမာက္သည့္မႈခင္းမ်ိဳးမ်ား ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ အေတာ္မ်ားမ်ား ျဖစ္ပြားလွ်က္ရွိသည္။ “လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳး ေဖါက္မႈမွန္သမွ်ကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ကန္႕ကြက္ပါတယ္” ဟူ၍ ကမာၻသိေၾကျငာကာ လူထုအမ်ား၏ ေသာင္းေသာင္း ဖ်ဖ် ၾသဘာလက္ခုပ္မ်ားကို ခံယူခဲ့ေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းရွိမည္သည့္ အမႈအခင္း တခုတေလကိုမွ် အေရး ယူကိုင္တြယ္ေနသည္ဟု မၾကားမိပါ။
၂၀၁၃ ခုနွစ္ ဇန္န၀ါရီလ (၁၄) ရက္ေန႕က လိုင္ဇာတြင္ စစ္အစိုးရတပ္မ်ားက လက္နက္ၾကီးမ်ားနွင့္ ပစ္ခတ္သျဖင့္ အရပ္သား သံုးဦးေသဆံုး၊ ေလးဦးဒဏ္ရာရခဲ့သည္။ ဤသည္မွာလည္း စစ္ရာဇ၀တ္မႈ အထင္အရွားပင္။ “ အရပ္သား လူထုေတြ ေသေၾကတဲ့အထိ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္တဲ့ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္္ ကန္႕ကြက္ပါ တယ္။” ဟူ၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ နုတ္ကေလးမွ်ပင္ ဖြင့္ဟျခင္း မရွိပါတကား။
“က်မက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ မေျပာလို႕ မေၾကနပ္ရင္ မေၾကနပ္ပါေစ ရတယ္။” ဟူ၍ ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း ေျပာခဲ့ သလိုပင္။ သူမသည္ မည္သူ ေၾကနပ္သည္ ျဖစ္ေစ၊ မေၾကနပ္သည္ ျဖစ္ေစ၊ ဂရုစိုက္လိမ့္မည္ မဟုတ္ ဟူသည့္ အေန အထားမ်ိဳးနွင့္ ခပ္တင္းတင္းပင္ဆက္လက္ေလွ်ာက္လွမ္းေတာ့မည္လား။ စိုးရိမ္မိသည္မွာ အမွန္ပင္။ ဒီမို ကေရစီေရး လႈပ္ ရွားမႈၾကီးအတြင္းမွာပင္ လူထုအသံဟူသည္မွာ အဓိပၸါယ္ေရာရွိရဲ႕လား။ နိုင္ငံတကာ စစ္ရာဇ၀တ္မႈ ကဲ့သို႕ေသာ မႈခင္း ၾကီးမ်ားကိုပင္ ဥပကၡာျပဳထားေနလွ်င္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးကုိ မည္သည့္အခါတြင္ ရနိုင္ပါမည္နည္း။ အစရွိသျဖင့္ ေတြးေတာ စရာ တပံုတပင္ ရွိလာပါေတာ့သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ၀င္ေရာက္ေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္               မည္သည့္ အခါတြင္ အက်ိဳးရွိနုိင္မည္နည္း။
ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပြားေနေသာ စစ္ပြဲအရွိန္ျပင္းထန္လာသည္နွင့္ အမွ် ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ပါ၀င္ေျဖရွင္း ေပးရန္ ေတာင္းဆိုသံမ်ား ပို၍ပို၍ က်ယ္ေလာင္စြာ ၾကားလာရသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္သည္ ဆိုေစဦး။ မည္သည့္ အေနအထားျဖင့္ ေဆာင္ရြက္မည္ ဟူသည္မွာ အေရးၾကီးလာသည္။ အမွန္တရားကို မေဖၚထုတ္၊ အမွန္တရားဘက္မွ မရပ္တည္ဘဲ၊ အလယ္မွာ ေနသည္ဟု ေၾကြးေၾကာ္ကာ မရွင္းမရွင္း ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ရွိလာလွ်င္ နစ္နာမႈမ်ားေပၚေပါက္လာနိုင္မလား ဟူ၍ ရိုးသားစြာ စိုးရိမ္မိသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။
စစ္အစိုးရဘက္က နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈမ်ား လုပ္မည္ဟု ကမ္းလွမ္းရာတြင္ ဦးေအာင္မင္း က ဥပေဒေဘာင္ အတြင္းက ေပးနိုင္သမွ် အခြင့္အေရးမ်ား အားလံုးေပးသြားမည္ဟု ထပ္ခါတလဲလဲ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ဦးေအာင္မင္း ဆိုလိုသည့္ ဥပေဒေဘာင္ ဆိုသည္မွာ ၂၀၀၈  ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေဘာင္ကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။
လိုင္ဇာကို လက္နက္ၾကီးမ်ားနွင့္ ပစ္ခတ္ျပီးေနာက္ ဇန္န၀ါရီလ ၁၅ ၇က္ေန႕တြင္ အစိုးရ၏ ျပန္ၾကားေရး ဒု၀န္ၾကီး ဦးရဲထြဋ္ ၏ အေျပာကို ေလ့လာမည္ဆိုလွ်င္လည္း အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးမွာ အဓိကျဖစ္သည္။ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ အေန ျဖင့္ ေကအိုင္ေအအား အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးလက္မွတ္ထိုးေစျခင္သည္မွာ တပိုင္းေသေလာက္ေအာင္ ဆႏၵရွိေနသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ အပစ္ရပ္ျပီးလွ်င္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွ သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႕မ်ား တရုတ္ကို ေရာင္းခ်ုနိင္ေရး အတြက္ ကခ်င္ျပည္နယ္ နယ္စပ္ကို ျဖတ္သန္းသြားသည္ ပိုက္လိုင္းတည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား လံုျခံဳစြာလုပ္ေဆာင္ နိုင္မည္။ အစိုးရလိုင္စင္ခ်ေပးထားသည့္ ေက်ာက္တြင္းတူးကုမၸဏီမ်ားက တူးယူထားျပီး ဖားကန္႕ေဒသ ဂိုေဒါင္မ်ား အတြင္းမွာ ပင္ေအာင္းေနသည့္ ေက်ာက္စိမ္းတံုးမ်ားကို ထုတ္ယူကာ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာျပပြဲခင္းက်င္း ေရာင္း ခ်နိုင္ေတာ့မည္။ တာပိန္ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္ုးကို ျပန္လည္လုပ္ေဆာင္နိုင္မည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္ကို ျဖတ္ သန္းျပီး တရုတ္ျပည္ဘက္သို႕ကုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းသစ္မ်ားကို ေဖါက္ျပီးအက်ိဳးအျမတ္ရွာနိုင္ေတာ့မည္။
သို႕ျဖစ္၍ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို ဦးတည္၍ ထိုးစစ္ၾကီးမ်ားဆင္ႏႊဲ၊ စစ္ေရးအရ အၾကီးအက်ယ္ ဖိအားေပး၊ အရပ္သား မ်ားေန ထိုင္ေနၾကသည္ကို သိပါလွ်က္ လိုင္ဇာျမိဳ႕ကိုပါ အေျမွာက္ ၾကီးမ်ားနွင့္ ပစ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ အရပ္သားမ်ား ေသေၾက သည္အထိ စစ္ျဖစ္ေနျပီဟု တကမာၻလံုးက သိသြားလွ်င္ နွစ္ဖက္ အပစ္အခတ္ ရပ္ၾကဘို႕ ဖိအားေပးမႈမ်ား အားေကာင္း ေကာင္းနွင့္ က်ေရာက္လာမည္။ အပစ္အခတ္ခ်က္ျခင္းရပ္ ဟူေသာ အသံမ်ား က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ထြက္လာ မည္။ ထိုအခါတြင္ အစိုးရဘက္ကေတာ့ အပစ္ရပ္ရန္ အသင့္ရွိပါလွ်က္ ေကအိုင္ေအက မိုက္မိုက္ ကန္းကန္း ဆက္ တိုက္ေနသျဖင့္ မေသသင့္ေသာလူထုမ်ားေသေၾက ေနျခင္းျဖစ္သည္ ဟု အစိုးရကအသံေကာင္းဟစ္ဦးမည္။ ဤသည္ မွာ အမွန္တရားျဖစ္သည္။
ယင္း အမွန္တရားကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သိျမင္ဘို႕ၾကိဳးစားပါမည္လား။ သိျမင္သည္ ထားဦးေတာ့ ကမာၻသိ ေအာင္ ေဖၚထုတ္၇ဲပါမည္ လား။ “စစ္ပြဲဆုိရင္ ဘာစစ္ပြဲမွ မႀကဳိက္ဘူး။ အၾကမ္းဖက္မႈကိုလည္း မႀကဳိက္ဘူး။” ဟူ၍သာ တတြတ္တြတ္ ရြတ္ေနရံုမွ် ဆိုလွ်င္မူ ဦးသိန္းစိန္ ၏ စစ္အစိုးရက မ်ားစြာ၀မ္းေျမာက္ပါမည္။ နွစ္ဘက္ အပစ္အခတ္ ၇ပ္စဲေရးသာ အဓိက ျဖစ္ျပီး ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ သက္ဆိုးရွည္ေစမည့္ နိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲကိုသာ ဦးတည္ ေနေသာေၾကာင့္ပင္။
ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပြားေနေသာ စစ္ပြဲမ်ား၏ အရင္းခံမွာ ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရးျပသနာျဖစ္သည္။ ယင္းနွင့္ စပ္လွ်ဥ္းသည့္ အမွန္တရားမွာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ျဖစ္သည္။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ပါ တိုင္းရင္းသားျပည္နယ္မ်ား၏ အခြင့္ အေရးကို ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနွင့္ အညီ ေဖၚေဆာင္ရန္ၾကိဳးပမ္းမည္ဆိုလွ်င္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒအရ အလုပ္မျဖစ္နိုင္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို လက္မခံနိုင္ေၾကာင္း တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္း ၾကီး (၁၁) ဖြဲ႕နွင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ယူအင္န္အက္ဖ္စီက ေျပာၾကားခဲ့ျပီးျဖစ္သည္။ အဖြဲ႕၀င္ တဖြဲ႕ျဖစ္သည့္ ေကအိုင္အို ကလည္း ယင္းအတိုင္းပင္ရပ္တည္သည္။ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးကို ေတာင္းဆိုသည္။ ၂၀၁၃ ဇန္န၀ါရီလ (၁၄)ရက္ေန႕ မွာပင္ ေကအိုင္အို၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးလနန္း၏ ေအာက္ပါ အင္တာဗ်ဴးကို ေလ့လာပါ။
“အဓိကကေတာ့ တုိင္းရင္းသားေတြ ေျပာဆုိေနတဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကို ၀ိုင္းၿပီးေတာ့ တည္ေဆာက္ႏုိင္တဲ့ ႏုိင္ငံ ေရး ေဆြးေႏြးမႈကို စတင္ဖို႔ပါပဲ။ အရင္တုန္းက (အစိုးရက) ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးဘို႕ မေျပာဘူး။ ဒီေနာက္ပုိင္းမွာ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးရေအာင္လို႕ ေျပာလာတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတုိ႔ရင္ထဲမွာ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒေဘာင္ ထဲကပဲ လုပ္ေဆာင္သြား ၾကမယ္ ဆုိတာမ်ိဳး။ ေျပာရရင္ေတာ့ ဒီႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမယ္ဆိုတဲ့ကိစၥလည္း အေျဖေကာင္း ရႏုိင္တဲ့ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြး မႈ ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္စရာအေၾကာင္း မရွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္ တုိင္းရင္းသားေတြ လုိလားေနတဲ့ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုကို အေျခခံတဲ့ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈကို ပံုေဖာ္သြားမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဒီကိစၥလြယ္ လြယ္နဲ႔ ေျပလည္သြားမွာ ပါ။ အခု သူတုိ႔ ဆႏၵရွိၿပီး အခု ေဖာ္ထုတ္လိုက္တာနဲ႔ တစ္ရက္ ႏွစ္ရက္အတြင္းမွာ ေအးၿငိမ္းသြားႏုိင္တဲ့ကိစၥျဖစ္တယ္။”
လမ္းနွစ္သြယ္မွာ ရွင္းေနပါသည္။ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရက အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို အျမန္ဆံုးလုပ္၊ နိုင္ငံေရးေဆြး ေႏြး ပြဲဟူသည္ကို ေျမွာထားကာ ေကအိုင္အိုအပါအ၀င္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအား၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္း ပံု ေဘာင္ အတြင္းသို႕ ျပန္လည္ရိုက္သြင္းရန္သာ ျဖစ္သည္။ အမ်ိဳးသားညီလာခံကို ၁၅ နွစ္တာ အခ်ိန္ဆြဲကာ ဦး ေဆာင္ က်င္းပခဲ့ေသာ ဦးသိန္းစိန္သည္ မည္သည့္ဦးတည္ခ်က္ကို သြားမွန္းမသိေသာ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲဟူသည္ကို ေနာက္ ထပ္ နွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ အခ်ိန္ဆြဲကာ က်င္းပသြားရန္မွာ မည္သို႕မွ် အခက္အခဲမရွိနိုင္ပါ။ ဤသည္မွာ စစ္အစိုးရ ေလွ်ာက္လွမ္းေနေသာ နိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္းျဖစ္သည္။
သို႕ျဖစ္၍ ေကအိုင္အိုသည္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ၏ တိက်ေသာ ဦးတည္ခ်က္ကို ၾကိဳတင္အာမခံခ်က္ ရထားလိုပံုရွိသည္။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို ျပန္လည္ေဖၚထုတ္က်င့္သံုးရန္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးပ်က္ျပီးကထဲက ေကအိုင္အိုက ပိုမို အေလး အနက္ထား တိုက္တြန္းလွ်က္ရွိသည္။ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးကိုလည္း ထပ္ခါထပ္ခါ တင္ျပလွ်က္  ရွိသည္။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ အေျခခံေပၚတြင္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္မည္ဟု ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ က တရား၀င္ ေၾကျငာျပီးေနာက္တြင္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို လက္ခံ၊ နိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ ပါ၀င္သြားလိုပံုရသည္။ ဤသည္ မွာ ေကအိုင္အို ေလွ်ာက္လွမ္းလိုေသာ နိုင္ငံေရး လမ္းေၾကာင္းဟု စာေရးသူနားလည္သည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္စစ္ပြဲ ကို အဓိက ထားလွ်က္ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ၀င္ေရာက္ေျဖရွင္း ရန္ ၾကိဳးပမ္းမည္ ဆိုပါက ဤလမ္းနွစ္သြယ္ အနက္ မည္သည့္လမ္းေပၚတြင္ရပ္တည္၍ ေဆာင္ရြက္မည္နည္း။ အလယ္ မွာ ရပ္ျပီး နွစ္ဘက္ေၾကနပ္ေအာင္လုပ္ရန္ မျဖစ္နိုင္ပါ။ ေဆြးေႏြးညွိနိုင္းၾကပါ၊ စကားေျပာၾကပါ ဟု ဆိုကာ စစ္အစိုးရ အလိုက် ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုေဘာင္အတြင္းသို႕ ေခၚသြင္းသည့္ အလုပ္ကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လုပ္လိမ့္မည္ မဟုတ္  ဟု ေျမွာ္လင့္ပါသည္။
၂၀၁၂ ခုနွစ္ နုိ၀ဘၤာလ (၂) ရက္ေန႕တြင္ လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ သူရ ဦးေရႊမန္းက တိုင္းရင္းသားေတြလုိလားသည့္ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္နိုင္ေရးအတြက္ ဟုဆိုကာ ဖက္ဒရယ္ ဥပေဒမူၾကမ္း တခုေရးသားရန္ လႊတ္ ေတာ္ အမတ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ ဦးတီခြန္ျမတ္နွင့္ ေဒၚနန္း၀ါနု တို႕အား တာ၀န္ေပးခဲ့သည္။ ၁၉၆၂ ခုနွစ္ စစ္အာဏာ သိမ္းျပီးခ်ိန္မွစ၍ ဖက္ဒရယ္ကို ခြဲထြက္ေရးဟူ၍ ၀ါဒျဖန္႕ကာ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးကို ျငင္းပယ္၊ ျပည္ေထာင္စု မျပိဳကြဲေရးဟူသည္ကို အေၾကာင္းျပကာ တိုင္းရင္းသား ေပါင္းစံု လူထုတရပ္လံုးကို နွစ္ေပါင္း ငါးဆယ္ေက်ာ္ ဖိနွိပ္အုပ္ ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ စစ္အာဏာရွင္မ်ားက ဖက္ဒရယ္ဟူသည္မွာ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ အခြင့္အေရးကို အာမခံခ်က္ေပးသည့္ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ပံုျဖစ္ေၾကာင္း အတိအလင္း ၀န္ခံလာခဲ့ရျပီျဖစ္သည္။
သို႕ရာတြင္ စစ္အာဏာရွင္မ်ားသည္ ဖက္ဒရယ္ကို ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေဘာင္အတြင္းမွာပင္ တည္ေဆာက္ ၍ ရနိုင္သလိုလို ပံုေဖၚကာ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအား ဆက္လက္လွည္႕ဖ်ားရန္ၾကိဳးပမ္းေနဆဲျဖစ္သည္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုေအာက္တြင္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ရန္မွာ အေနာက္အရပ္က ေနထြက္လာမည္ ဟူသည့္ ပမာသာ ျဖစ္ပါမည္။
၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုကို ျပင္ပါမည္ဟု ကတိျပဳခဲ့ေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ဖခင္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လက္မွတ္ ေရး ထိုးခ်ုဳပ္ဆိုခဲ့သည့္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္အေျခခံအေပၚတြင္ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုသစ္ တရပ္တည္ေဆာက္ျခင္းျဖင့္ စစ္မွန္သည့္ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးရေအာင္ ၾကိဳးပမ္းသြားလိမ့္မည္ဟု စာေရးသူ ေျမွာ္လင့္ေနဆဲျဖစ္ပါသည္။
အပိုင္း (၆) ကို ဆက္လက္ဖတ္ရႈပါရန္
ေအာင္ထူး (ေရွ႕ေန)                                        
ဇန္န၀ါရီလ (၁၇) ရက္ ၂၀၁၃ ခုနွစ္
ရည္ညႊန္းခ်က္မ်ား