႐ိုးရာ အားကစားျဖင့္ ကမာၻကို မလႊမ္းႏိုင္

အေရွ႕ေတာင္ အာရွ အားကစား ၿပိဳင္ပြဲႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အဖိုးတန္ေသာ စာအုပ္ တအုပ္ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ရရွိခဲ့သည္။ စာအုပ္ အမည္မွာ နည္းနည္းေတာ့ ရွည္လ်ားသည္။ “၂၇ ႀကိမ္ေျမာက္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ အားကစား ၿပိဳင္ပြဲတြင္ ပါ၀င္မည့္ အားကစားနည္းမ်ား၏ သိေကာင္းစရာ အျဖာျဖာ” ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ ျပဳစုသူက အားကစား သတင္းသမား တဦးျဖစ္သည္။ စီစဥ္ ထုတ္ေ၀သူကမူ အားကစား ၀န္ႀကီးဌာနမွ ျဖစ္သည္။

စာေရးသူသည္ ရန္ကုန္သို႔ ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ စတင္ေရာက္ရွိ အေျခခ် ေနထိုင္စကပင္ အားကစား အေၾကာင္းမ်ား ေရးသားျခင္းျဖင့္ သတင္းႏွင့္ စာေပေလာက တြင္းသို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ အားကစားနည္း မ်ိဳးစုံကို ၿပီးျပည့္စုံစြာ သိရွိနားလည္ျခင္း မရွိပါ။ အေၾကာင္းမူကား ကမၻာတြင္ ေခတ္စားေနသည့္ အားကစားနည္း အခ်ိဳ႕မွာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံတြင္ မရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။

အိုလံပစ္ အားကစားနည္း ဟု သတ္မွတ္ယွဥ္ၿပိဳင္ေနၾကသည့္ အားကစားနည္း အခ်ိဳ႕မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မဆိုထားႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားစြာ မွာပင္လ်င္ ေလ့လာလိုက္စားျခင္း မရွိသည္ကို
ေတြ႕ေနရပါသည္။ အင္မတန္ လြယ္ကူ ႐ိုးစင္းေသာ TRIATHLON ေရကူး၊ စက္ဘီးစီးႏွင့္ အေျပး ေပါင္းစပ္ထားသည့္ အားကစားနည္းမ်ိဳးမွာ အေရွ႕ေတာင္ အာရွတြင္ ေခတ္ မစားပါ။ SEAP ေခၚ ဆီးဂိမ္းေပါင္းတြင္ ၂၀၀၅ ႏွင့္ ၂၀၀၇ ၿပိဳင္ပြဲမ်ားတြင္သာ ထည္သြင္းက်င္းပပါသည္။ ထို႔နည္းတူ လက္ပစ္ေဘာ (HAND-BALL) ဆိုလွ်င္လည္း ႏွစ္ႀကိမ္သာ ထည့္သြင္း
က်င္းပပါသည္။

ကြ်န္းဆြယ္ သို႔မဟုတ္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ အားကစား ၿပိဳင္ပြဲမွ တဆင့္
ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္၊ ကမၻာ့အဆင့္သို႔ တက္လွမ္း ႏိုင္ေရးဆိုလွ်င္ အိုလံပစ္ႏွင့္ ကမၻာ့အဆင့္ အားကစား နည္းမ်ိဳးမ်ားကို သာ ဦးစားေပး၍ အေရွ႕ေတာင္အာရွ အားကစား ၿပိဳင္ပြဲမ်ားတြင္ ထည့္သြင္း က်င္းပရန္ မူအားျဖင့္ ရွိထားေသာ္လည္း လက္ေတြ႕အားျဖင့္ ေရႊတံဆိပ္ မ်ားမ်ားရေရးကိုသာ ဦးတည္၍ အားကစားနည္း မဟုတ္ေသာ အားကစားနည္းမ်ား ျဖစ္သည့္ “BRIDGE ” ဖဲကစားနည္းမ်ား၊ အေနာက္တိုင္း အက “DANCE” တို႔ကိုပင္လ်င္ အထူးသျဖင့္ ဆီးဂိမ္းမ်ားတြင္ ထည့္သြင္း က်င္းပခဲ့သည္။ တဖန္ အိုလံပစ္ အားကစားနည္း မ်ားပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ မအပ္စပ္သည့္ အေနာက္တိုင္း ဓားသိုင္း (FENCING) ႏွင့္ အေနာက္တိုင္း ျမင္းစြမ္းရည္ ၿပိဳင္ပြဲ (EQUESTRIAN) စသည္တို႔ကိုလည္း ထည့္သြင္း က်င္းပေပးခဲ့သည္။

ဆီးဂိမ္းကာလတြင္ အဆိုးရြားဆုံး ၿပိဳင္ပြဲမ်ား ထည့္သြင္း က်င္းပျခင္းမွာ ႐ိုးရာ အမည္ခံ၍ ၿပိဳင္ပြဲေပါင္းမ်ားစြာ ထည့္သြင္း က်င္းပလာျခင္း ျဖစ္သည္။ ဤသို႔ ထည့္သြင္း က်င္းပမႈတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက အ႐ိုးသားဆုံး ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့
႐ိုးရာ အားကစားနည္း စစ္စစ္ျဖစ္သည့္ ျခင္းလုံးႏွင့္ ျမန္မာ စစ္တုရင္ အားကစားနည္းကိုပင္လ်င္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ထည့္သြင္းျခင္း မရွိဘဲ ျမန္မာ့႐ိုးရာ ျခင္းလုံးကို ပိုက္ေက်ာ္ျခင္းႏွင့္ တြဲ၍ လည္းေကာင္း၊
ျမန္မာ စစ္တုရင္ကို ႏိုင္ငံတကာ စစ္တုရင္ အားကစားနည္းႏွင့္ တြဲ၍ လည္းေကာင္း က်င္းပေပးသည္။

၂၇ ႀကိမ္ေျမာက္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ အားကစား ပြဲတြင္ ထည့္သြင္း က်င္းပေပးမည့္ အားကစားနည္း အခ်ိဳ႕မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္ မၾကားစဖူး၊ မျမင္စဖူး၊ ၿပိဳင္ပြဲ မက်င္းပဖူးသည့္ အားကစားနည္း မ်ားလည္း ပါ၀င္ေနသည္။ ယင္း အားကစားနည္း မ်ားထဲတြင္ အိုလံပစ္ အားကစားနည္းမ်ား ျဖစ္သည့္ ျမင္းစီးႏွင့္ နပန္းၿပိဳင္ပြဲမ်ားလည္း ပါ၀င္ေနသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယခုမွ စ၍ က်င္းပရန္ ျပင္ဆင္ေနေသာ နပန္းၿပိဳင္ပြဲကို ကမၻာ့ အိုလံပစ္ အားကစား ပြဲမ်ားတြင္ ၂၀၁၆ သို႔မဟုတ္ ၂၀၂၀ ကမၻာ့အိုလံပစ္ ပြဲတြင္ မထည့္သြင္းေတာ့ဟုလည္း သတင္းမ်ား ထြက္ေပၚလာသည္။

ကမၻာ့ အိုလံပစ္ အားကစားနည္းလည္း မဟုတ္၊ ကမၻာ့ အားကစားနည္းလည္း မဟုတ္ေသာ တိုင္းတပါးတို႔၏ ႐ိုးရာအမည္ခံ အားကစားနည္းမ်ားကို အိမ္ရွင္ျမန္မာႏိုင္ငံက လက္ခံ ထည့္သြင္း က်င္းပေပးျခင္းမွာ သေဘာထား ႀကီးလြန္းလွသည္ဟု ဆိုရမည္ပင္ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာ့ေျမေပၚတြင္ ပထမဆုံး ႏိုင္ငံတကာ ၿပိဳင္ပြဲ အျဖစ္ က်င္းပမည့္ ႐ိုးရာ အမည္ခံ အားကစားနည္း မ်ားမွာ ပန္ကယ္ဆီလတ္၊ ကင္ပို၊ ဗိုဗိနက္၊ ေမြလက္ေ၀ွ႔ႏွင့္ ပင္တစ္တို႔ ျဖစ္သည္။ ယင္း အားကစားနည္း မ်ားအေၾကာင္းကို “သိေကာင္းစရာ” စာအုပ္ႀကီးထဲတြင္ ေဖာ္ျပေပးထား
သျဖင့္ စာေရးသူ အေနျဖင့္ကား ယင္း အားကစားနည္း မ်ားအေၾကာင္းကို သိရွိခြင့္ ရသျဖင့္ ေက်းဇူးတင္ပါသည္။ စာေရးသူ နည္းတူ ယင္း ႐ိုးရာ အမည္ခံ အားကစားနည္းမ်ား အေၾကာင္း သိလိုၾကသည့္ အားကစား ၀ါသနာရွင္မ်ားအား မွ်ေ၀ခံစား ေစလိုက္ပါသည္။

အေရွ႕ေတာင္ အာရွ အားကစား ၿပိဳင္ပြဲတြင္ ႐ိုးရာမည္ခံ၍ ေရႊတြင္းတူးေန
ၾကျခင္းကို စာေရးသူသည္ အစဥ္တစိုက္ ကန္႔ကြက္ၾကသူမ်ားထဲတြင္ တဦး အပါအ၀င္ ျဖစ္ပါသည္။ စာေရးသူက ျမန္မာႏိုင္ငံအပါအ၀င္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ SEAP သို႔မဟုတ္ SEAG မွာ တဆင့္ အာရွအဆင့္၊ ကမၻာ့အဆင့္သို႔ ထိုးေဖာက္ ေရာက္ရွိရန္ ဆႏၵရွိပါသည္။ ျဖစ္ေစခ်င္ပါသည္။ အေရွ႕ေတာင္ အာရွႏိုင္ငံ အခ်င္းခ်င္း ေရႊတံဆိပ္ မ်ားမ်ား ဆြတ္ခူးႏိုင္ေရးကို အိုလံပစ္ အားကစားနည္း၊ ကမၻာ့ အားကစားနည္းတြင္ ယွဥ္ၿပိဳင္၍ ရယူၾကေစခ်င္ သည္။

႐ိုးရာ အမည္ခံ အားကစားနည္းမ်ားမွတဆင့္ ေရႊတံဆိပ္မ်ား ဆြတ္ခူးေနျခင္း
မွာ မည္သည့္နည္းႏွင့္မွ ကမၻာ့အဆင့္ မေရာက္ႏိုင္ပါ။ ႐ိုးရာ အမည္ခံ အားကစားနည္းမ်ားမွ ေရႊတံဆိပ္မ်ား ၿပိဳင္ေနၾကျခင္းမွာ ႏြားေျခရာခြက္ထဲမွ ဖားသူငယ္မ်ား အျဖစ္သာ ရွိေနၾကမည္ကို အေရွ႕ေတာင္ အာရွႏိုင္ငံမ်ားမွ အားကစား ေခါင္းေဆာင္မ်ား မသိ မဟုတ္၊ သိၾကပါသည္။

၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဂ်ကာတာ ဆီးဂိမ္း မတိုင္မီက ဆီးဂိမ္းတြင္ အားကစားနည္းမ်ား
ေဖာင္းပြေနျခင္းကို မေလးရွားဘက္မွ တရား၀င္ ေျပာဆိုကန္႔ကြက္ဖူးပါသည္။
ထို႔နည္းတူစြာ ဂ်ကာတာ ဆီးဂိမ္းအၿပီးတြင္ အင္ဒိုနီးရွား အိုလံပစ္ ေကာ္မတီ ဥကၠ႒ မစ္ရီတာ ဆိုလို၀ိုုကလည္း ဆီးဂိမ္းတြင္ ႐ိုးရာအမည္ခံ အားကစားနည္း
မ်ား ထည့္သြင္း က်င္းပျခင္းကို ျပန္လည္ စဥ္းစားၾကရန္ လိုၿပီဟု ဂ်ာကာတာ ဆီးဂိမ္းပိတ္ပြဲ မိန္႔ခြန္းတြင္ ထည့္သြင္း ေျပာၾကားသြားခဲ့ေသးသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံက အေရွ႕ေတာင္ အာရွ အားကစားပြဲကို ယခု အႀကိမ္က်မွ ပထမဆုံး အႀကိမ္ က်င္းပခြင့္ ရျခင္း ျဖစ္သည္။ ယခင္ ၁၉၆၁ ႏွင့္ ၁၉၆၉ တို႔မွာ ကြ်န္းဆြယ္ ၿပိဳင္ပြဲျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ပထမဆုံး အႀကိမ္ က်င္းပမည့္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ အားကစား ၿပိဳင္ပြဲတြင္ အားကစားနည္းမ်ား က်စ္က်စ္ လစ္လစ္ ထည့္သြင္း က်င္းပဖြယ္ ရွိသည္။ ကြ်န္းဆြယ္ေခတ္က အိုလံပစ္ႏွင့္ ကမၻာ့ အားကစားနည္းမ်ားသာ ထည့္သြင္း က်င္းပလိမ့္မည္ဟုလည္း ေမွ်ာ္မွန္းထားခဲ့ၾသည္။ လက္ေတြ႕တြင္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ေဒသတြင္းရွိ ႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕မွ ႐ိုးရာ အမည္ခံ အားကစားနည္းမ်ားကို ေဖာေဖာသီသီ ထည့္သြင္း၍ က်င္းပရန္ စီစဥ္ထားေသာအခါ အားကစား နည္းႀကီး ၃၃ မ်ိဳးအထိ ရွိလာသည္။ ဒါေတာင္မွ ကမၻာတြင္ ေက်ာ္ၾကားထင္ရွားလ်က္ ရွိသည့္ တင္းနစ္ အားကစားနည္းကို ျဖဳတ္ပစ္ခဲ့၍ ျဖစ္သည္။ (တင္းနစ္ အားကစားနည္း ထည့္သြင္းေပးရန္ ၿပိဳင္ပြဲ၀င္ႏိုင္ငံမ်ားက ေတာင္းဆိုေနၾကသည္။)

႐ိုးရာအမည္ခံ၍ ဆီးဂိမ္းတြင္ ထည့္သြင္း က်င္းပေနၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ စိမ္းေသာ ပင္ကစ္ဆီလတ္ (PENCAK SILAT)၊ ဗိုဗိီနမ္ (VOVINAM)၊ ပီတန္႔ (PENTANQUE)၊ ေမြ (MUAY THAI)၊ ႐ႈိရင္ဂ်ီကင္ပို (SHORIN JI KEMPO) တို႔ ျဖစ္သည္။ ယင္း တိုင္းျခား ႐ိုးရာ အားကစားနည္းမ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပမည့္ ဆီးဂိမ္းတြင္ ထည့္သြင္းက်င္းပရန္ လ်ာထားေသာ အားကစားနည္း ၅ မ်ိဳးကို ဧရာ၀တီ အားကစား ပရိတ္သတ္ႀကီးအား မိတ္ဆက္ ေပးလိုက္ပါသည္။

ပထမဆုံး ႐ုိးရာ ဆိုသည့္ စကားလုံးကို ဦးစြာ ေဆြးေႏြးလိုသည္။ ႐ိုးရာဆိုသည္မွာ အဂၤလိပ္ဘာသာ စကား “TRADITION” ကို ျမန္မာမႈ ျပဳထားျခင္း ျဖစ္သည္။ အမွန္တကယ္က ယင္း စကားလုံး Tradition ၏ အဓိပၸာယ္ အျပည့္အစုံမွာ “သားစဥ္ ေျမးဆက္ ထားရွိခဲ့သည့္ ဓေလ့ထုံးစံ၊ ယုံၾကည္မႈႏွင့္ က်င့္သုံးမႈမ်ား” ဟု အဘိဓာန္မ်ားက ဖြင့္ဆုိသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ႐ိုးရာ အမည္ခံ၍ ဆီးဂိမ္းမ်ားတြင္ ထည့္သြင္း က်င္းပေနသည့္ အားကစားနည္း အခ်ိဳ႕မွာ ႐ိုးရာ အစစ္အမွန္ မဟုတ္ပါ။ ႏိုင္ငံျခား သတင္းဌာနမ်ား အသုံးအႏႈန္းအရ ဆိုလွ်င္ အျခား အားကစားနည္းမ်ား “Other Sports” သာျဖစ္ သည္။ အမွန္ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက ထည့္သြင္း က်င္းပမည့္ ႐ိုးရာအမည္ခံ အားကစားနည္း ၅ မ်ိဳးမွာ သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတို႔က တီထြင္ထားသည့္ အားကစားနည္း သစ္မ်ားသာ ျဖစ္သည္။

ေမြထိုင္း

ျမန္မာ အားကစား တာ၀န္ရွိသူမ်ားက ႐ိုးရာလက္ေ၀ွ႔ (ေမြ) ဟု သုံးသည္။ ေမြေနာက္မွ ထိုင္းကို ျဖဳတ္ထားသည္။ “၂၇ ႀကိမ္ေျမာက္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ အားကစား ၿပိဳင္ပြဲတြင္ ပါ၀င္မည့္ အားကစားနည္း မ်ား၏ သိေကာင္းစရာ အျဖာျဖာ” စာအုပ္တြင္မူ ဤသို႔ ျပဆိုထားသည္။

ေမြထိုင္း ေခၚ လက္ေ၀ွ႔ အားကစားနည္းမွာ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံတိုင္းတြင္ သူ႔နည္း သူ႔ဟန္ျဖင့္ ရွိေနၾကသည္။ ယင္း ပညာရပ္ကို ေမြထိုင္း အမည္ျဖင့္ ထိုင္းတို႔က ကမၻာျဖန္႔သျဖင့္ ကမၻာေက်ာ္ အားကစားနည္း ျဖစ္လာသည္ ဟု စာအုပ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ လက္ေတြ႕တြင္မူ ထိုင္းတို႔က အကာအကြယ္မပါ လက္သီးဗလာျဖင့္ ထိုးသတ္ၾကသည့္ လက္ေ၀ွ႔ကို အေနာက္တိုင္း လက္ေ၀ွ႔ပြဲမ်ားတြင္ သုံးသည့္ လက္အိတ္မ်ား ၀တ္ၿပိး လက္သီးလည္း ထိုး။ ေျခေထာက္ျဖင့္လည္း ကန္ေက်ာက္ႏိုင္သည့္ ေမြ လက္ေ၀ွ႔ တီထြင္လိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။

ယင္း လက္ေ၀ွ႔အိတ္စြပ္ၿပီး ေျခေထာက္ျဖင့္လည္း ကန္လိုကန္၊ ဒူးႏွင့္လည္း တိုက္လိုက တိုက္ ႏိုင္သည့္ အားကစားနည္းကို အဘယ္ေၾကာင့္ ႐ိုးရာ “Tradtition” ဟု သုံးစြဲေနသနည္း။ မမွန္ပါ။ အမွန္က ပုဂံေခတ္ကတည္းက စတင္ခဲ့ေသာ ျမန္မာလက္ေ၀ွ႔ အားကစားနည္းသာလ်င္ တကယ့္ ႐ိုးရာ အားကစားနည္း ျဖစ္ပါသည္။ လာမည့္ ဆီးဂိမ္းတြင္ ျမန္မာ့႐ိုးရာ လက္ေ၀ွ႔သမားမ်ားက လက္အိတ္စြပ္ၿပီ ယွဥ္ၿပိဳင္ေနၾကသည္ကို ၾကည့္ၾကရ မည္ ျဖစ္သည္။

ပန္ကတ္ဆီလတ္

႐ိုးရာ အမည္ခံကာ အေရွ႕ေတာင္အာရွ အားကစားပြဲတြင္ ထိုးေဖာက္၀င္ေရာက္လာသည့္ မေလးရွား ကိုယ္ခံ သိုင္းပညာမွာ ပန္ကတ္ဆီလတ္ ျဖစ္သည္။ မွတ္တမ္း အတိအက် မရွိ၊ ပုံျပင္ဆန္ဆန္ ျဖစ္စဥ္မ်ားသာ ရွိသည္။ မေလးရွားက စသေလာ၊ ပြဲတြင္ ထိုးေဖာက္၀င္ေရာက္လာသည့္ မေလးရွား ကိုယ္ခံ သိုင္းပညာမွာ ပန္ကတ္ဆီလတ္ ျဖစ္သည္။ မွတ္တမ္း အတိအက် မရွိ၊ ပုံျပင္ဆန္ဆန္ ျဖစ္စဥ္မ်ားသာ ရွိသည္။ မေလးရွားက စသေလာ၊ အင္ဒိုနီးရွားက စသေလာ ဟုပင္ ဂဃနဏ မသိၾကဟု ဆိုသည္။ ၁၉၈၃ ဆီးဂိမ္းက်မွ စတင္ထည့္သြင္း က်င္းပျခင္း ျဖစ္သည္။ ပန္ကတ္ဆီလတ္က ေရႊတံဆိပ္ ၁၅ ခု ေပးမည္ဟု ဆိုသည္။ ျမန္မာ ပန္ကတ္ဆီလတ္ အားကစား သမားမ်ား ေရႊတံဆိပ္ မ်ားမ်ား ဆြတ္ခူး ႏိုင္ဖြယ္ ရွိ/မရွိကို ၿပိဳင္ပြဲၿပီးမွသာ သိၾကရေပမည္။

ပီတန္

ပီတန္ အားကစားနည္းမွာ ဥေရာပတိုက္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွာ စတင္ျမစ္ဖ်ားခံၿပီး အင္ဒိုခ်ိဳင္းနား ကြ်န္းဆြယ္ ေဒသသို႔ စတင္ ၀င္ေရာက္ လာျခင္းျဖစ္သည္။ ျပင္သစ္တို႔ နယ္ေျမခ်ဲ႕ထြင္မႈႏွင့္ အတူ အင္ဒိုခ်ိဳင္းနား ေဒသသို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ပီတန္ အားကစားနည္းကို ၂၀၀၁ ဆီးဂိမ္းတြင္ စတင္ ထည့္သြင္း ျခင္းျဖစ္သည္။

ဥေရာပတိုက္မွ အားကစားနည္း တမ်ိုးကို မိမိတို႔ ႐ိုးရာ အားကစားနည္းပါဟု ဆိုလာျခင္းကိုမူ လက္မခံႏိုင္စရာ ေကာင္းပါသည္။ ဂုန္ညင္းဒိုး၊ ငါးလုံးေထာင္ သံကြင္းကို လည္ေအာင္လွည့္ၿပီး ဒိုးေတြကို ထိေအာင္ ပစ္ရသည့္ ျမန္မာ အားကစားနည္းကမူ ပီတန္ထက္ ပို၍ ႐ိုးရာဆန္မည္ ထင္ပါသည္။

႐ႈရင္ဂ်ီကင္ပို

ကင္ပို အားကစားနည္းကို တ႐ုတ္ကစ၍ ဂ်ပန္က ကမၻာျဖန္႔သည္ဟု ဆိုသည္။ ကရာေတး ကိုယ္ပြား အားကစားနည္း ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္ႏွင့္ ဂ်ပန္ ေပါင္းထားေသာ ကာရာေတး ကိုယ္ပြား ကင္ပို အားကစားနည္းကို အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံက ႐ိုးရာ အားကစား အျဖစ္ ၂၀၁၁ ဂ်ာကတာ ဆီးဂိမ္းမွ စတင္ ထည့္သြင္း က်င္းပခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ဗိုဗီနမ္

ဗီယက္နမ္ ဗန္ရွည္ ဗန္တို သိုင္ပညာျဖစ္သည္။ ၂၀၁၁ ဂ်ကာတာ ဆီးဂိမ္း က်မွ စတင္ထည့္သြင္းျခင္းျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပမည့္ အားကစားနည္း ၅ မ်ိဳးအနက္မွ ၄ မ်ိဳးမွာ ျမန္မာလက္ေ၀ွ႔ပညာ၊ ျမန္မာ ဗန္တို ဗန္ရွည္ သိုင္းပညာမ်ားႏွင့္ မတိမ္းမယိမ္း တူညီမႈ ရွိသည့္ အားကစားနည္းမ်ား ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ယင္း ကိုယ္ခံပညာ ၄ မ်ိဳးကို ဘာသာျခား တိုင္းျပည္မ်ား၏ အားကစားနည္း အျဖစ္ ျမန္မာျပည္တြင္ က်င္းပမည့္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ အားကစားပြဲတြင္ ထည့္သြင္း က်င္းပေပးရသည္ကေတာ့ တမ်ိဳးႀကီးပဲ ဟုသာ ေျပာရ
မည္ျဖစ္သည္။

 

ဧရာ၀တီ