အျမန္သြားဘတ္(စ္)ကား ပို႔ေဆာင္မႈစနစ္ ( Bus Rapid Transit (BRT) System )

Bus Rapid Transit (BRT) System
အျမန္သြားဘတ္(စ္)ကား ပို႔ေဆာင္မႈစနစ္

EST သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ေရရွည္ တည္ၿမဲေစေသာ သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္မႈ၏ သမူဟ မဟာဗ်ဴဟာ (၁၂)ခ်က္ အနက္မွ တစ္ခုျဖစ္သည့္ Public Transport Planning and Transport Demand Management (TDM) (လူထု သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရး အစီအမံနဲ႔ သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရး လိုအပ္ခ်က္ စီမံခန္႔ခြဲမႈ) ကို အေကာင္ အထည္ ေဖာ္ရာတြင္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံ အမ်ားအျပား၌ အေအာင္ျမင္ဆံုး နည္းလမ္း တစ္ခုျဖစ္သည့္ Bus Rapid Transit (BRT) System ( အျမန္သြား ဘတ္(စ္)ကား ပို႔ေဆာင္မႈစနစ္ ) ကို တင္ျပလိုပါတယ္။


တစ္ကယ္ေတာ့ BRT ဆိုတာ စရိတ္စက ကုန္က်မႈ အနည္းဆံုးနဲ႔ အေျခခံ အေဆာက္အဦ လိုအပ္ခ်က္ မရွိသေလာက္နဲ႔ သာမန္ ဘတ္(စ္)ကား ပို႔ေဆာင္မႈ စနစ္ကို ပိုမိုလ်င္ျမန္စြာ ပိုမ ိုအက်ိဳးျဖစ္ထြန္းစြာ သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ႏိုင္ေအာင္ စနစ္တက် ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေပးတဲ့ စနစ္ျဖစ္ပါတယ္။ ၿမိဳ႕ျပ သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရး စနစ္တစ္ခုမွာ ရွိေနၿပီးသား ျဖစ္တဲ့ အေျခခံ အေဆာက္အဦ (လမ္းတံတား ကားမွတ္တိုင္ စသည္) နဲ႔ ဘတ္(စ္)ကား ေတြကိုပဲ အသံုးျပဳၿပီး ပိုမို လ်င္ျမန္တဲ့ Rail Transit (ရထားပို႔ေဆာင္မႈ) ပံုစံ ျဖစ္ေအာင္ ျပင္ဆင္ ေပးလိုက္တဲ့ အခါမွာ BRT စနစ္ျဖစ္လာ ပါတယ္။ အဓိက ေျပာင္းလဲမႈကေတာ့ ဘတ္(စ္)ကားလမ္း ကို သီးျခား သတ္မွတ္ေပး လိုက္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ (ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ လည္း အဲဒီနည္းလမ္း ဆန္ဆန္ ဘတ္(စ္)ကား လမ္းေၾကာင္းကို မ်ဥ္းအ၀ါနဲ႔ ေရးဆြဲ သတ္မွတ္ခဲ့ဖူး ပါတယ္။) အဲဒီဘတ္(စ္)ကား လမ္းကို အျခားယာဥ္ေတြ မ၀င္ေရာက္ ႏိုင္ေအာင္ ဘတ္(စ္)ကား ေတြလည္း မထြက္ႏိုင္ေအာင္ ကာရံထားေပးၿပီး လမ္းေၾကာင္းကို လည္း ကားတစ္စီးစာ အက်ယ္ပဲ လုပ္ေပးထား ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အျခားယာဥ္ေတြ အတြက္ သြားလာေရးလည္း မထိခိုက္ေအာင္ ဘတ္(စ္)ကား မွတ္တိုင္ေတြကို ပံုမွန္အားျဖင့္ လမ္းအလယ္မွာ ေဆာက္လုပ္ထားေပးေလ့ ရွိပါတယ္။ BRT စနစ္ကို ၁၉၇၄ခုႏွစ္ ေလာက္က ဘရာဇီးႏုိင္ငံမွာ စတင္အသံုးျပဳခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ ေျမာက္အေမရိက၊ ဥေရာပနဲ႔ ၾသစေၾတးလ် တို႔ထိ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ အသံုးျပဳ လ်က္ရွိၿပီး အဲဒီႏိုင္ငံေတြမွာ Busway, Quality Bus လို႔လည္း ေခၚေ၀ၚ ၾကပါတယ္။ ေအာင္ျမင္တဲ့ စနစ္မွာဆိုရင္ သယ္ယ ူပို႔ေဆာင္မႈႏႈန္းဟာ တစ္နာရီကို (၁၇)မိုင္ကေန မိုင္(၃၀)ၾကားထိ ရွိပါတယ္။ အာရွမွာ ဆိုရင္ ဂ်ပန္၊ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယနဲ႔ အင္ဒိုနီးရွား တို႔မွာ အသံုးျပဳလ်က္ ရွိပါတယ္။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာ ဆိုရင္ BRT ယာဥ္ေတြဟာ ေျမေအာက္ မီးရထားေတြလို မွတ္တိုင္မွာ ဘတ္(စ္)ကား ေရာက္ရွိမယ့္ အခ်ိန္စာရင္းေတြ ေရးထားၿပီး ဘတ္(စ္)ကား ေတြကလည္း အဲဒီအခ်ိန္ေတြ အတိုင္း ေရာက္ရွိေအာင္ ေမာင္းႏွင္ႏိုင္တဲ့ အထိ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ ေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ခရီးသည္ အမ်ားစုကို အခ်ိန္တို အတြင္း ထိထိေရာက္ေရာက္ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ ပို႔ေဆာင္ ေပးႏိုင္တဲ့ BRT စနစ္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေကာင္အထည္ ေဖၚႏိုင္မယ္ဆိုရင္ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ဘတ္(စ္)ကားေစာင့္ရ စီးရတဲ့ ဒုကၡေတြ တစ္စီးနဲ႔ တစ္စီး အၿပိဳင္ေမာင္းလို႔ ဘုရားတ ေနရတဲ့ဒုကၡေတြ ငါးပိသိပ္ ငါးခ်ဥ္သိပ္ တိုးေ၀ွ႔စီးရတဲ့ ဒုကၡေတြက လြတ္ကင္း ႏုိင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။

အေမရိကန္ ႏုိင္ငံ၌ Bus Rapid Transit ေပါင္း ၄၈ ခု အသံုးျပဳလ်က္ ရွိသည္

အိႏၵိယ ႏုိင္ငံ ေဒလီၿမိဳ႕ Bus Rapid Transit

တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ က်န္စုၿမိဳ႕က Bus Rapid Transit

ကုိလံဘီယာႏုိင္ငံ ဘုိဂိုတာၿမိဳ႕ေတာ္က Bus Rapid Transit

ေတာင္အာဖရိက ႏုိင္ငံမွ Bus Rapid Transit

မူလေနရာ = http://www.patheincity.blogspot.com/2011/11/bus-rapid-transit-brt-system.html

MWD