အမုန္းတရား မပြားၾကေအာင္ ေဆြးေႏြး

အမုန္းတရားမျပန္႔ပြားေရးေဆြးေႏြးပဲြတက္

ေရာက္လာၾကေသာ ဘာသာေရး၊ ႏုိင္ငံေရးနယ္ပယ္အသီးသီးမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ား။ (ဓာတ္ပံု/စည္သူ-VOA ျမန္မာ)

ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း

28.06.2013
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အမုန္းတရားျပန္႔ပြားေအာင္ ေျပာဆို ေရးသားတာေတြဟာ တိုင္းျပည္သြားေနတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို ထိခိုက္ေစၿပီး ႏုိင္ငံရဲ႕ပံုရိပ္ကိုလည္း ထိခိုက္ေစတယ္လို႔ ျပည္ေထာင္စု ဒုတိယ၀န္ႀကီးတစ္ဦးက ေျပာလိုက္ပါတယ္။ အမုန္း တရားေတြကို ျပန္႔ပြားေအာင္ ဘယ္သူကပဲလုပ္လုပ္ အျမန္ဆံုးရပ္ဖို႔လုိၿပီလို႔

အစၥလာမ္ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးကလည္း ေျပာပါတယ္။ "အမုန္းတရားျပန္႔ပြားေအာင္ ေျပာဆို ေရးသားမႈမ်ားကို တားဆီးျခင္း"ဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ Chatrium ေဟာ္တယ္မွာ ဒီကေန႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္သံ႐ံုးက စီစဥ္တဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခုအတြင္း အဲဒီလို ေျပာခဲ့ၾကတာပါ။ အျပည့္အစံုကို အဲဒီ ေဆြးေႏြးပြဲသြားခဲ့တဲ့ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကေန သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အားလံုးပါ၀င္ႏုိင္မယ့္ စနစ္တစ္ခုကို တည္ေဆာက္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ကြဲျပားျခားနားမႈေတြ ျဖစ္လာတာေၾကာင့္ ဒါေတြကို ျပန္လည္ေပါင္းစည္းဖို႔အတြက္ အခ်ိန္ေတြပိုသံုးရတယ္လို႔ သမၼတရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု ဒုတိယ၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္က ေျပာပါတယ္။ အမုန္းတရားပြားေစတဲ့ ေျပာဆိုေရးသားမႈေတြဟာ ျမန္မာ့ လူ႔ အဖြဲ႔အစည္းအတြက္ ဘယ္လိုစိန္ေခၚမႈေတြ ျဖစ္ေစသလည္းဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ေဆြးေႏြးတာမွာ ဒု၀န္ႀကီးဦးရဲထြဋ္က အဲဒီလိုေျပာသြားတာပါ။

“ဒါေတြဟာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ လာၿပီးေတာ့ အက်ဳိးသက္ေရာက္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ဘာျဖစ္လာလဲဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ပံုရိပ္ေပါ့။ ဟုိတုန္းကတည္းက ရွိခဲ့တဲ့ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းရဲ႕ပံုရိပ္ႏွစ္ခု ရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံဟာ သူမ်ားႏုိင္ငံေတြထက္စာရင္ ပိုၿပီးေတာ့မွ သည္းခံခြင့္လႊတ္စိတ္ရွိတယ္။ က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံမွာ ဘာမွလာၿပီးေတာ့ gay right ေတြ ဘာေတြ လာၿပီးေတာ့ ေျပာစရာမလုိဘူး။ လူေတြဟာ သူတို႔ကုိ ဘာမွသိပ္ၿပီးေတာ့ လူေတြက ခဲြျခားဆက္ဆံတာ မ်ဳိးေတြ ဘာေတြ မရွိဘူး၊ အမ်ဳိးသမီးအခြင့္အေရးေတြ ဘာေတြ သိပ္ၿပီးေတာ့ ေျပာစရာမလိုဘူး။ သာသနာေရးမွာလည္း ဒီလိုပဲ က်ေနာ္တို႔ ေနတယ္။ ဒါဟာ က်ေနာ္တုိ႔ ဘယ္တုန္းကမွ မေျပာင္းလဲခဲ့ဘူး။ ေနာက္ဆံုး ေနာက္တစ္ခု  မေျပာင္းလဲခဲ့တာ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ လြတ္လပ္ၿပီး ဘက္မလိုက္တဲ့ ႏုိင္ငံျခားေရးမူဝါဒ၊ ဒီႏွစ္ခုဟာ ဘယ္တုန္းကမွ က်ေနာ္တုိ႔ မေျပာင္းလဲခဲ့ဘူး။ အစိုးရေျပာင္းခ်င္ေျပာင္းမယ္၊ ႏုိင္ငံေရးစံနစ္ ေျပာင္းလဲခ်င္ေျပာင္းမယ္။ သို႔ေသာ္ ဒီကေန႔ ဘယ္တုန္းကမွ မေျပာင္းလဲခဲ့တဲ့ တန္ဖိုးႏွစ္ခုထဲက တစ္ခုျဖစ္တဲ့ က်ေနာ္တို႔လူ႔အဖဲြ႔အစည္းရဲ႕ပံုရိပ္ဟာ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ထိခိုက္ဖို႔ ရွိလာေနတာကို က်ေနာ္တို႔ေတြ႔ရပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ social security ေပါ့။ ဒါနဲ႔ဆက္စပ္ၿပီးေတာ့မွ လူမႈေရးတည္ၿငိမ္မႈကို ထိခိုက္တယ္။”
ဘယ္လိုဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံမ်ဳိးမဆို ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔အတြက္ အဓိကက်တဲ့ ကိစၥရပ္ကို ေဆြးေႏြးမယ့္ ဒီပြဲဟာ အေရးပါတဲ့ အခြင့္အလန္းတစ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္လို႔ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီး မစၥတာ ဒဲရက္ မစ္ခ်ဲလ္က ေျပာပါတယ္။ လူတစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္နဲ႔ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ လူထုအားလံုး အၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြကေန ကင္းေ၀းေစ ခြင့္တို႔အၾကား ဘယ္လိုဟန္ခ်က္ညီေအာင္ လုပ္မလည္းဆိုတာကို ေဆြးေႏြးဖို႔ျဖစ္ပါတယ္လုိ႔ မစၥတာမစ္ခ်ဲလ္က ေျပာပါတယ္။

"လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္ဟာ ဒီမိုကေရစီရဲ႕အေျခခံျဖစ္ပါတယ္။ အမုန္းတရားပြားေအာင္ ေျပာဆို ေရးသားတာနဲ႔ အေျခအတင္ အျငင္းအခုန္ျဖစ္ဖြယ္ ေျပာဆို ေရးသားတာေတြၾကားမွာ ျခားထားတဲ့မ်ဥ္းက ခပ္၀ါး၀ါးပဲရွိပါတယ္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ က်ေနာ္ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေျပာဆိုခြင့္ကို ခ်ဳပ္ျခယ္တာဟာ အႏၲရာယ္ရွိပါတယ္။ ဒီမုိကေရစီမွာ အေျခအတင္ျဖစ္ဖြယ္ ေတြနဲ႔ အျမင္အမ်ဳိးမ်ဳိးကို မေရွာင္ရွားရပါဘူး။ တကယ္ဆိုရင္ လူေတြမွာ အျမင္အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိတာေၾကာင့္ အက်ဳိးအရွိဆံုး ေျပာဆို ေဆြးေႏြးတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆံုးမွာ လိုအပ္တာက ေျပာဆိုခြင့္နည္းသြားေအာင္ လုပ္တာမဟုတ္ဘဲ မ်ားေအာင္လုပ္ဖို႔ပါ၊ ဆင္ဆာလုပ္ကန္႔သတ္တာဟာ အေျဖမဟုတ္ပါဘူး။"

Time မဂၢဇင္းမွာပါတဲ့ ေဆာင္းပါးေၾကာင့္ မဂၢဇင္းကို ပိတ္ပင္ခဲ့တာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဒီေဆာင္းပါးေၾကာင့္ ပိုၿပီးေတာ့ ႀကီးထြားသြားႏုိင္ တဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲအက်ဳိးေတြ ရွိတဲ့အတြက္ ေနာက္ဆံုးနည္းလမ္းအေနနဲ႔ ပိတ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္လုိ႔ ဒု၀န္ႀကီးဦးရဲထြဋ္က သတင္း ေထာက္ေတြကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။

မႏၲေလး၊ မစိုးရိမ္တိုက္သစ္က ဆရာေတာ္တစ္ပါးျဖစ္သူ အရွင္၀ီရသူ ေဟာေျပာခဲ့တဲ့ တရားေတြဟာ အမုန္းတရားပြားေစတယ္ ဆုိတဲ့ ေ၀ဖန္ခ်က္ေတြက ထြက္ထားတာပါ။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေပၚလာတဲ့ေမးခြန္းကိုေတာ့ ေဆြးေႏြးပြဲတက္ေရာက္သူေတြထဲက ဗုဒၶဘာသာကိုယ္စားလွယ္ ငါးက်မ္းျပန္ အရွင္ ဓမၼပီယက ရွင္းလင္းမိန္႔ၾကားခဲ့ပါတယ္။

"စိတ္ခံစားမႈမ်ဳိးနဲ႔ ေျပာဆိုတာမ်ဳိးဟာ အင္မတန္ အႏၲရာယ္ႀကီးတယ္ဆုိတာကို အရွင္၀ီရသူ လက္ခံလာေအာင္ ဘုန္းႀကီးတို႔ ႀကိဳးစားေျပာခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက အခုအခ်ိန္မွာ လူအမ်ားအျပားက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အေျဖ ရွာေနၾကတာမို႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္သင့္တဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ပညာဉာဏ္ျပည့္၀စြာ ေျပာဆိုသင့္တယ္ဆိုတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္လည္း မေန႔က သံဃာေတာ္ ၁၅၀၀ ေက်ာ္ စုေ၀းခဲ့ၾကတဲ့ေနရာမွာ အခုအခ်ိန္မွာ မေျပာဆိုဖို႔ေလွ်ာက္ၿပီး သူ႔အတြက္ ေနရာမရွိခဲ့ပါဘူး။ ဒါဟာ လူမႈအ၀န္းအ၀ိုင္းကို ကူညီဖို႔ ဘုန္းႀကီးတို႔ ႀကိဳးစားတာပါ။" လို႔ အရွင္ဓမၼပီယက မိန္႔ခဲ့ပါတယ္။

အမုန္းတရားျပန္႔ပြားေအာင္ ဘယ္သူေတြကလုပ္ေနသည္ျဖစ္ေစ လက္ခုပ္ဟာ တစ္ဘက္ထဲ တီးလို႔မရတာေၾကာင့္ အျမန္ဆံုး ရပ္ဖို႔ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ အစၥလာမ္ဘာသာရဲ႕ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ တက္ေရာက္ခဲ့သူ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ ဦးေအးလြင္က ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။

“အဲလို အမုန္းတရားေတြက ဘယ္သူက စတယ္ဆိုတာေတာ့ ဘဲမနဲ႔ ဘဲဥ လိုျဖစ္ေနၿပီ။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ႏွစ္ဘက္စလံုးမွာ အမုန္းတရားေတြက ရွိေနၿပီ။ အဲဒါေတြက ေဟာေျပာမႈေတြအားျဖင့္၊ ေရးသားမႈေတြအားျဖင့္ ပ်ံ႕လြင့္ေနတာျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒီဥစၥာကို ဘယ္လိုပဲစစ၊ ဘယ္လိုပဲလုပ္လုပ္ အျမန္ဆံုးရပ္ဖို႔လိုၿပီ။”

ေဆြးေႏြးပြဲမွာ AP သတင္းဌာန၊ တရားဥပေဒေရးရာဌာနရဲ႕ ေရွ႕ေန အႀကီးအကဲေဟာင္း မစၥတာ ရစ္ခ်တ္တ္ ၀င္းဖီးလ္ဒ္ (Richard Winfield) ကလည္း ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံေတြအေနနဲ႔ အမုန္းတရားျပန္႔ပြားေစတဲ့ ေျပာဆို ေရးသားမႈေတြကို တာ၀န္သိစြာ ဘယ္လို တုံ႔ျပန္ႏိုင္သလဲ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ႏုိင္ငံတခ်ဳိ႕ရဲ႕ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို နမူနာျပၿပီး ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။

ဒီ ေဆြးေႏြးပြဲကို ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္သံ႐ံုးက ကမကထျပဳစီစဥ္ၿပီး ဘာသာႀကီးေလးခုက ကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ သာသာနာေရး၀န္ႀကီးဌာန၊ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာနနဲ႔ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္႐ံုးတို႔က တာ၀န္ရွိသူေတြ၊ စိတ္ပါ၀င္စားသူေတြ တက္ေရာက္ခဲ့ ၾကပါတယ္ခင္ဗ်ား။

VOA...